Page 13 - Büyükşehir Belediyelerinde Toplu Ulaşım 2. Baskı

BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİNDE TOPLU ULAŞIM 2020

80,00%
70,00%
60,00%
50,00%
40,00%
30,00%
20,00%
10,00%
0,00%
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
2019 46,43% 46,59% 46,60% 46,49% 46,22% 45,86% 46,20% 64,18% 63,56% 64,04% 64,69% 64,51%
2020 46,25% 46,19% 44,83% 34,73% 36,24% 44,06% 44,42% 63,10% 62,89% 64,82% 65,45% 67,88%

Mesai başlama ve bitiş saatlerinde Türkiye geneli ortalama biniş oranı
Salgında bulaş riskini azaltma ve salgını kontrol altına alma
amacıyla kısıtlamaların başladığı tarihten itibaren kontrollü sosyal
hayat süreci de dâhil olmak üzere toplu ulaşıma olan ilgi azalmış
vatandaşların bireysel taşımaya yönelmesi ile ülkemizde toplu ula-
şım kapasitesi yüzde 20'lere kadar düşmüştür. İl umumi hıfzıssıhha
kurullarınca alınan kararlar ve sosyal mesafe kuralları ile biniş sayıla-
rının azalması ve bunun yanı sıra maliyetlerde oluşan artış, finans-
man açısından belediyeler için zorluk oluşturmaktadır. Sosyal mesafe
kuralı önlemlerinin alınması sonucunda kapasite düşüşünü önlemek
ve mesai başlama ve bitiş saatlerinde oluşan yoğunluğu azaltmak için
daha fazla araca ihtiyaç duyulmuştur. Bu süreçte, vatandaşların kısa
süreli yolculuklarını rahat gerçekleştirebilmesi amacıyla bisiklet ve
skuter tercih ettiği görülmüştür.
Toplu ulaşım sektöründe 2020 Mart ayı ile kontrollü sosyal
hayatın başladığı Haziran ayları arasında 2019 yılına göre binişlerden
kaynaklı olarak Türkiye geneli ortalama yüzde 29-83 oranında gelir
kayıpları görülmekte olup bu oran Aralık ayında ortalama yüzde 51
seviyelerine gerilemiştir. Bu dönemde Balıkesir yüzde 97, Konya
yüzde 91,57, Aydın yüzde 91,50 ve Adana yüzde 91,48 ile en fazla
gelir kaybına uğrayan belediyelerdir. Kontrollü sosyal hayatla birlik-
te Temmuz ayında Gaziantep yüzde 26,12, Ordu yüzde 24,27, Malat-
ya yüzde 23,87 oranında gelir kaybı yaşayarak diğer büyükşehirlere
nazaran bu dönemde daha az kayba uğramıştır. Yılsonu itibariyle ise
Aydın yüzde 86, Konya yüzde 78, Eskişehir yüzde 72 ile en fazla,
Manisa yüzde 21, Van yüzde 25, İstanbul yüzde 38 ile nispeten daha
az gelir kaybına uğrayan belediyelerdir. Büyükşehirlerde toplu ula-
şım ücretleri mesafe ve güzergâha bağlı olarak 1 TL ile 12 TL arasın-
da değişmektedir. Salgın sürecinde mevcut işletme maliyetlere ilave
olarak araçları dezenfekte etme, personele maske ve koruyucu elbise
dağıtımı, araç içi dezenfektan kutuları ve araçlarda temiz hava kalite-

TBB | 5