Page 17 - Açıklamalı ve İçtihatlı Harcırah Kanunu

AÇIKLAMALI VE İÇTİHATLI HARCIRAH KANUNU
 Personel kanunlarına göre yardımcı hizmetler sınıfına
dâhil personel.
 Kurumlarda yalnız ödenek mukabili çalışanlar (TBMM
Üyeleri, İl Genel Meclisi Üyeleri, Belediye Başkanları,
Belediye Meclis Üyeleri, Belediye Encümen Üyeleri).
 Kurumlarda çalıştırılan tarım ve orman işçileri.
 İş kanunlarına göre işçi sayılan kimseler.
Aile fertleri: Kanundaki tanımı incelediğimizde aile fertlerini
aşağıdaki şekilde sıralaya biliriz:
 Memur ve hizmetlinin, harcırah verilmesini gerektiren
olay sırasında evlilik bağıyla bağlı olduğu eşi. (Resmi
nikâhlı olmayan eş için harcırah ödenemez.)
 Bakmakla yükümlü olduğu usul ve füruu ve erkek ve
kız kardeşleri.
Usul, ana baba, dede kısaca ecdat; füruu ise çocuk, torun ve on-
ların çocukları anlamına gelir. Diğer bir ifadeyle usul ve füruu; bir
kişinin düz bir hat üzerinde aşağı ve yukarı doğru giden soyu olarak
tanımlanabilir. Yukarı doğru giden usul, aşağı doğru giden ise füru-
dur. Dolayısıyla, sadece doğrudan kan bağı olanlar usul ve füruu
kapsamına girer; kardeş, teyze, amca, hala, dayı vs. usul ve füru kap-
samına girmez. Yeni Medeni Kanun’da usul ve füru kavramları yeri-
ne üst soy ve alt soy kavramı kullanılmıştır.
Harcırah Kanunu’nda bakmakla yükümlülük kavramı tanım-
lanmadığından bu kavramın diğer mevzuattaki tanımına bakmamız
gerekir. Bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı tarafın-
dan çıkarılan Genel Sağlık Sigortası İşlemleri Yönetmeliği’ne baktı-
ğımızda anılan Yönetmelik’in 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (e)
bendinde, “Bakmakla yükümlü olduğu kişi: Kanunun 60 ıncı madde-
sinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) ve (2) numaralı alt bentlerinin
dışında kalan genel sağlık sigortalısının, sigortalı sayılmayan veya
isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya
aylık bağlanmamış olan;

1) Eşini,
2) 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308
sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık
eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi hâlinde 20 yaşını,
yükseköğrenim görmesi hâlinde 25 yaşını doldurmamış ve evli ol-

TBB | 5