Page 25 - Belediye Başkanlarının Mali ve Sosyal Hakları

MAKALE

Anayasamız bu hakların korunması ve kullanılmasına uygulamalarının aşağıdaki sorularla insan hakları temelinde
ilişkin hükümler getirmiş, Türkiye Cumhuriyetinin değerlendirilmesi öngörülmektedir:
niteliklerini sayarken adalet anlayışına, insan
haklarına saygılı oluşuna da vurgu yapmıştır.
Bu haklardan bazıları dolaylı, bazıları ise doğrudan Adım Soru Açıklama
belediyelerin görev ve sorumluluk alanlarıyla ilgilidir. Bir kurban veya potan- Politikamızın uygulanmasından
Örneğin; 1 siyel kurban var mı? olumsuz etkilenme olasılığı olan
• Yerleşme ve seyahat hürriyetini, hemşehri kişiler kimler?
hukuku, konut, adres ve numaralama, içme ve Avrupa İnsan Hakları Soruya hayır yanıtı veriliyorsa
kullanma suyu, toplu taşıma hizmetlerinden, Sözleşmesi temelinde değerlendirme burada bırakıla-
2 bu politikamızla ilişki- bilir. Cevap evet ise, bir sonraki
• Mülkiyet hakkını, imar, planlama, kamulaştırma, lendirilebilecek haklar adımlara geçiniz.
borç ödeme kabiliyetinden,
var mı?
• Ailenin korunması ve çocuk haklarını, nikâh, Yasal yetkilerim sınırın- Ulusal mevzuatta bu politikamı-
sosyal hizmet ve yardım, gençlik ve spor, öğrenci 3 da mı hareket ediyo- zın referans alacağı yasalar ve
yurtları, meslek edindirme kursları ve zabıta rum? diğer düzenlemeler var mı?
hizmetinden,
Meşru bir amacım var İlgili kanunlarda bu türden yerel
• Eğitim ve öğrenim hakkını, gençlere yönelik 4 mı? yönetim müdahaleleri meşru kı-
hizmetler, sosyal etkinlik merkezleri veya devlet lınıyor mu?
okullarına yardım hizmetlerinden, Hakkaniyetli davranı- Bu politika demokratik bir top-
• Kıyılardan yararlanmayı planlamadan, çevre ve yor muyum? lum için bir gereklilik mi? Bunu
çevre sağlığından, gerekli kılan bir toplumsal ih-
tiyaç mevcut mu? Politikanın
• Tarım, hayvancılık ve bu üretim dallarında 5 uygulaması için gerek ve yeter
çalışanların korunmasını, ekonomi ve ticaretin koşullar bulunmakta mı? Politi-
geliştirilmesi ile tarım ve hayvancılığa yönelik kanın kapsamı onu meşru kılan
hizmetlerden, amaç ile orantılı mı?

• Çalışma hürriyeti, dinlenme hakkı, sendika
kurma hakkı, toplu iş sözleşmesi, grev hakkı,
ücrette adaletin sağlanması, kamu hizmetlerine Belediyelerimiz de Anayasada ve Avrupa İnsan Hakları
girme hakkını, belediye teşkilatı, personel Sözleşmesi’nde yer alan hakları gözeterek buna benzer
mevzuatı, sosyal denge sözleşmesi, toplu iş geliştirecekleri başka sorularla kendi değerlendirmelerini
sözleşmelerinden,
yapabilirler. Bu yolla hizmetlerin mümkün olan en yüksek
• Sağlık, çevre ve konut, gençlik ve spor haklarını; seviyede insan haklarına saygılı şekilde yerine getirilmesini
planlama, konut, park ve yeşil alanlar, gençlik ve sağlayabilirler. Bunun yanında kamunun, bu hakların
spor görevlerinden kullanımını kolaylaştırıcı olmak gibi sorumluluklarının da göz
ardı edilmemesi gerekir.
ayrı düşünmek mümkün değildir.
Gelişmiş demokrasilerde insan hakları, yalnızca idarelerin
Dolayısıyla belediyeler olarak mahalli müşterek
nitelikteki hizmetleri yerine getirirken esasında kişi takdirine bırakılmamış, bu hakları koruyan mekanizmalar da
hak ve hürriyetlerine olumlu/olumsuz yönde etki kurulmuştur.
edildiğinin farkında olunması gerekmektedir. Ülkemizde de idareye başvuru, dilekçe veya bilgi edinme
hakkı, yargı denetimi veya yetkili makamlara başvurma
Bu konu üzerine düşünen ve çalışmalarını belli
ilkelere göre yürüten pek çok belediye bulunmaktadır. gibi süreçler ve yetkilendirilmiş otoriteler bulunmaktadır. Bu
yolla muhtemel hak ihlallerinin önlenmesi, önlenememişse
İskoçya’nın Aberdeen kenti Kent Konseyi’nin zararlarının giderilmesi, idarenin de yaptığı yanlışı görerek
hazırladığı İnsan Haklarına İlişkin En İyi bir daha tekrarlamaması amaçlanmaktadır. Nihai hedef,
Uygulamalar Rehberinde bir şikâyet veya belediye vatandaşların haklarına saygı gösterilmesi, korunması,
1
kullanılmasına imkân sağlanmasıdır.
1) Akay, Hale; Yerel Yönetimler İçin İnsan Hakları Temelli Yaklaşım: Kav-
ramsal Çerçeve ve En iyi Uygulama Örnekleri http://turkiyeavrupavakfi.
org/wp-content/uploads/2016/10/Matra_Kitap2.pdf

İller&Belediyeler 23