Page 29 - 2022_kasim_aralik

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

İklim değişikliği, karbondioksit gibi zümler üreten kentlere dirençli şe- miştir. İklim değişikliği konusunun
ısıyı tutan gazların atmosferde art- hir denilmektedir. Dirençli şehirler, ulusal ve uluslararası düzeyde çevre
masıyla oluşan ve sera etkisinin so- iklim değişikliği, küresel ısınma, su politikası kendine bir yer bulmuştur.
nucunda, Dünya üzerinde zamanla baskını, kuraklık, orman yangını Azaltım ve uyum politikalarını ha-
değişen kara, deniz ve havada ölçü- gibi yaşanan büyük afetler karşısın- yata geçirmeye çalışan üç temel kü-
len ortalama sıcaklıkların artması da, oluşacak olan zararları en aza resel anlaşma ise, Birleşmiş Milletler
nedeniyle Dünyanın ikliminin de- düşürmeyi amaçlamaktadır (Özkur İklim ve Çerçeve Sözleşmesi, Kyoto
ğişmesidir (Jabareen, 2013: 221). Karahan, 2018: 1). Protokolü ve Paris Anlaşması’dır.
Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Belediyeler yerel düzeyde çok çeşit- Son olarak, Aralık 2015’te Paris’teki
Çerçeve Sözleşmesi’ne göre ise “ik- li alanlarda hizmet vermekte; artan COP 21 toplantısında Paris Anlaş-
lim değişikliği” ifadesi “doğrudan nüfusun ihtiyaçları karşılanırken masına varılmıştır. Paris Anlaşma-
veya dolaylı olarak insan faaliyeti- teknolojik gelişmenin avantajların- sının temel dayanak noktaları şu
ne atfedilen ve küresel atmosferin dan ve yeni kalkınma politikaları- şekilde sıralanabilir (Birleşmiş Mil-
bileşimini değiştiren ve karşılaştırı- nın getireceği fırsatlardan yararlan- letler, 2016: 19):
labilir sürelerde gözlemlenen doğal mak istemektedir. Bu da küresel ve
iklimde görülen değişkenlik” şek- ulusal kalkınma hedefleriyle uyum- • İklim değişikliğinin yol açtığı acil
linde tanımlanmıştır. Küresel iklim lu “akıllı şehir” konseptini gerçek- tehdide karşı sürekli artan bir mü-
değişikliği ise fosil yakıtların kulla- leştirmeye yönelik projeler geliştiril- dahale gereksiniminin varlığı kabul
nımı, arazi kullanımı değişiklikleri, mesine olanak sağlamıştır (İlbank, edilmelidir.
ormansızlaştırma ve sanayi süreç- 2021: 5). • İklim değişikliğinin olumsuz etki-
leri gibi insan etkileriyle atmosfere leri karşısında kırılgan olan ülkelerin
yayılan sera gazlarının hızlı artışıyla Bu çalışma ile iklim dostu ve iklime sözleşme dahilindeki özel ihtiyaçları
yeryüzü sıcaklıklarındaki artışı ve dirençli kentlerin özellikleri ve kav- ve şartları kabul edilmelidir.
iklimde oluşan değişiklikleri ifade ramsal içerikleri hakkında literatür
eder (İğci ve Çobanoğlu, 2019: 131). taraması yapılarak bir kriter listesi
oluşturulmuştur. Denizli Büyükşe-
Yapılan araştırmalar, insan faaliyet- hir Belediyesi olarak kent genelinde
lerinin artan fosil yakıt kullanımın- dirençli şehir olmak için yapılan uy-
dan kaynaklanan sera gazı salımı gulamalardan bahsedilmiştir. Çalış-
nedeniyle küresel iklimin (yani, 30 mada sürdürülebilir çevre politika-
yıl veya daha uzun süre boyunca ları altındaki çalışmaları yürüterek Birleşmiş Milletler
ölçülen koşullar) değiştiğini gös- iklim değişikliğinin etkilerine karşı İklim Değişikliği
termektedir. Ayrıca, enerji, ulaşım, somut adımların atılması amaçlan- çerçeve Sözleşmesi’ne
binalar, arazi kullanımı gibi tarım mıştır. göre “iklim değişikliği”
ve sanayiye etkileri olan kentsel
sistemlerin de sera gazı salımındaki Dünyada İklim Dirençliliği ifadesi “doğrudan veya
payı oldukça büyüktür (McMichael Sanayi devrimiyle beraber insan dolaylı olarak insan
vd., 2004: 1543). Kent ölçeğinde faaliyetleri nedeniyle küresel olarak faaliyetine atfedilen
sera gazı salımını en aza indirmek iklimde meydana gelen değişiklik- ve küresel atmosferin
için enerji kaynaklarından yenile- leri önleyebilmek, azaltabilmek ve
nebilir enerjiye, yapılaşmada mal- iklim değişikliği ile küresel manada bileşimini değiştiren
zemelerin ve karbon yutaklarının çalışmaları koordine edebilmek adı- ve karşılaştırılabilir
seçimine, yeşil alanların oranına na 1988 yılında Dünya Meteoroloji sürelerde gözlemlenen
bakılması gerekir. Teşkilatı (WMO) ve Birleşmiş Millet- doğal iklimde görülen
Enerji ve malzeme tüketimlerinde ler Çevre Programı tarafından Hü- değişkenlik” şeklinde
sağlanacak değişiklikler, şehirlerde kümetlerarası İklim Değişikliği Pa- tanımlanmıştır.
yaşayanların tercih edeceği yak- neli (IPCC) kurulmuştur. IPCC en
laşımlar ve yenilenebilir enerjinin geniş anlamda iklim değişikliğini,
her alanda kullanılabilir enerjiye iklimin özelliklerinin ortalamasın-
dönüştürülmesi, kentsel sistemler daki ve/veya değişkenliğindeki de-
için ön plana çıkan çözüm alanları ğişiklikler olarak tanımlamış ve bu
içinde yer almaktadır. Bu tür çö- da uzun bir süre devamlılık göster-

İller&Belediyeler 27