Page 27 - 2022_kasim_aralik

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

dir. Hava kirliliği, trafik kazaların- yaptırımlar etkili sonuç vermeye- k) Tüketim alışkanlıkları değiştiril-
dan daha fazla can almaktadır. cektir. Cezai yaptırımların yanında melidir.
ödül sistemi uygulanmalıdır. Hava
Hava Kirliliği Kapsamındaki kirliliğini önleyen eylemlerde bulu- l) Sürdürülebilir kalkınma, kalkın-
İklim Değişikliğini nanlara ödül sistemi getirilmelidir. manın üstünde tutulmalıdır.
Önlemeye Yönelik Örneğin toplu taşımaların alacağı m) Ödül sistemi uygulanmalıdır.
Çalışmalar yakıtlar kişisel araçlara göre daha
TÜBİTAK Marmara Araştırma Mer- uygun fiyatlı hale getirildiğinde Kaynakça
kezi’nde zararı çok olan metalleri toplu taşıma ücretleri de çok daha Akal, D. (2013). “İç Ortam Hava Kirliliği ve Çalışanlara
Olumsuz Etkileri”, Çalışma Dünyası Dergisi, I(2), Tem-
toplayarak çevreyi temizleyen bit- uygun fiyatlara düşürülecektir. Bu muz-Eylül, 112-119.
kiler üretilmesine yönelik projeler sayede toplu taşıma teşvik edilmiş Akman, Y. (2004). Çevre Kirliliği (Çevre Biyolojisi), Palme
Yayıncılık, Ankara.
üzerinde çalışmalar yürütülmekte- ve dolayısıyla hava kirliliği ve iklim Aydoğdu, M. (2007). Çevre Bilimi, 3.Baskı, Anı Yayın-
cılık, Ankara.
dir. Yenilenebilir enerji kaynakları değişikliğinin önüne geçilmiş oluna- Bayram, H. (2006). “Hava Kirliliğinin İnsan Sağlığına Et-
yaygınlaştırılarak özendirilmekte- caktır. Bir başka örnekle açıklamak kileri, Dünyada, Ülkemizde, ve Bölgemizde Hava Kirliliği
Sorunu”, Dicle Tıp Dergisi, XXXIII(2), 105-112.
dir. Sayısı yeterli olmamakla bir- gerekirse; çevrimiçi verilen yemek Bozkurt, Y. (2012). Çevre Sorunları ve Politikaları, Ekin
Basın Yayın Dağıtım, Bursa.
likte fosil yakıtlar yerine yenilebilir siparişlerinde plastik çatal bıçak Çakır, S, G. (2014). “Hava Kirliliği Kontrolü: Türkiye’de
enerji kaynakları kullanılmaktadır. vb. sipariş verilmediğinde düşük Hava Kirliliğini Önlemeye Yönelik Yasal Düzenlemelerin
ve Örgütlenmelerin İncelenmesi” ,Uluslararası İktisadi ve
Yeşil alanların sayısı artırılıp kaçak miktarda da olsa ödeme yapıldığı İdari İncelemeler Dergisi, Yaz(13), 38-56.
kömür kullanımı engellenmeye ça- takdirde plastik kullanımı azalmış Çevre Mühendisliği; İklim Değişikliğinin Hava Kalitesi
Üzerindeki Etkileri, https://www.cevremuhendisligi.org/
lışılmaktadır. Türkiye’de hava kir- olacaktır. Aynı husus geri dönüştü- index.php/93-haberler/yazar-mb/1605-iklim-degisik-
liginin-hava-kalitesi-uzerindeki-etkileri, (Erişim Tarihi,
01.10.2022).
liliğinin önlenmesi amacıyla 1970’li rülebilir çevre dostu ürünler için de Demirbaş, Maide ve Aydın, Rozelin; Ecological Life
yıllardan günümüze kadar çalış- geçerlidir. Sciences (NWSAELS) (2020). 15(4), 163- 179.
malar yapılmıştır, Çevre Bakanlığı Sağlıklı bir havaya kavuşarak iklim Görmez, K. (2007). Çevre Sorunları, Nobel Yayın Dağı-
tım, İstanbul.
başta olmak üzere Sağlık Bakanlığı, değişikliğini önlemek için; Güney, E.(2004). Çevre Sorunları, 4.Baskı, Nobel Yayın
Dağıtım, Ankara.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Güney, E.(2004). Çevre Sorunları Coğrafyası, Gündüz
kirlilikle ilgili tedbirler almaktadır. a) Egzozundan kara duman çıkan Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
Sanayiden kaynaklanan hava kirlili- araçlara izin verilmemekle birlikte Güney, E.(2002). Genel Çevre Bozulması, Çantay Kita-
bevi, İstanbul.
ğinin önlenmesi amacıyla baca gazı yasaklar çiğnendiği zaman çok ağır Güney, E.(2004). Genel Ortam Kirlenmesi, 2.Baskı, Ezgi
arıtım teknolojilerinin kullanılması cezalar verilmelidir. Kitabevi, Bursa.
Güney, E.(2004). Türkiye Çevre Sorunları, Nobel Yayın
zorunlu hale getirilmektedir. Met- b) Konutlarda izolasyona geçilmeli. Dağıtım, Ankara.
ro ve tramvayın geliştirilmesi için c) Isınmada yenilenebilir kaynakla- Gürpınar, E.(1998). Çevre Sorunları, 4.Basım, Der Yayın-
ları, İstanbul.
çalışmalar devam ettirilerek toplu rın rolü artırılmalıdır. Kahraman, N – Atay, O. (2011). Turizm ve Çevre, 4.Bas-
taşıma kullanımı özendirilmektedir. kı, Detay Yayıncılık, Ankara.
Karadağ, M. http://www.mehmetkaradag.com/hava-kirli-
Güneş paneli üretimlerinde maddi d) Havaya zarar vermeyen yakıt ligi/, (Erişim Tarihi, 09.03.2020)
teşvikler sağlanmaktadır. Birleşmiş kullanımı sağlanmalıdır. Keleş, R – Hamamcı, C. (2009). Çevre Politikası, 6.Baskı,
İmge Kitabevi, Ankara.
Milletler İklim Değişikliği Çerçeve e) Egzoz gazlarına filtre zorunluluğu Kırımhan, S. (2006). Hava Kirliliği ve Kontrolü, Turhan
Sözleşmesi, Kyoto Protokolü, Paris getirilmelidir. Kitabevi, Ankara.
Lakton Çevre Labaratuvarı; http://www.laktoncevre.com/
İklim Zirvesi gibi uluslararası top- f) Kaliteli yakıt kullanımı desteklen- laktoncevrehizmetlerimiz/lakton-cevre-emisyon-olcumleri
lantılara katılım sağlanmıştır. melidir. Marın, M – Yıldırım, U. (2004). Çevre Sorunlarına Çağ-
daş Yaklaşımlar, Beta Basım A.Ş, İstanbul.
Hava kirliliği hem doğrudan hem g) Vatandaşlara hava kirliğine se- Şimşekli, Y. (2005). Çevre Bilimi, Lisans Yayınları, İstan-
bul.
de dolaylı yoldan iklim değişikliği- bep olan faktörler ve hava kirliliği- Tayanç, Mete- Eren, Esra S.- Aydın, Yeşim- Baltacı, Hak-
kı- Göktürk, Ozan M.- Erkan, Kamil- Akkoyunlu, Bülent
ni ciddi derecede etkiler. Hava kir- nin zararları konusunda eğitim ve- O; “Türkiye’de Güncel İklim Değişikliği, VII. Ulusal Hava
Kirliliği ve Kontrolü Sempozyumu, 17-23.
liliğinin iklim değişimine etki eden rilmelidir. Türkeş, Murat (2008). “Küresel İklim Değişikliği Nedir?
çoğu sebebi bilinçsiz hareket etmek, h) Şehirleşmede ve meteorolojik Temel Kavramlar, Nedenleri, Gözlenen ve Öngörülen De-
ğişiklikler”, Su Vakfı, 27.
yeterli bilgiye sahip olmamak, hava faktörler dikkate alınmalıdır. T.C. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Me-
kirliliğini ve kirlilik ile ilgili cezaları teoroloji Genel Müdürlüğü; İklim Değişikliği ve Mevcut
Durum,
https://mgm.gov.tr/iklim/iklim-degisikligi.aspx,
(Erişim Tarihi 01.10.2022).
hafife almaktır. Havayı kirleten ve i) Geri dönüştürülebilir çevre dostu T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Aile ve Tüketici Hizmetleri.
iklim değişikliğini olumsuz etkile- ürünler kullanılmalıdır. (2012). Hava Kirliliğinin Küresel Etkisi, Ankara.
yen eylemleri gösterenlere cezai j) Enerji tasarruflu ürünler kullanıl- Uzel, Ç. (2017). “Çevresel Sorunları Önleme Kapsa-
mında Kullanılan Vergi Politikası ve Türkiye’deki Güncel
yaptırımlar artırılmalıdır. Ancak malı ve hanede gereksiz enerji kul- Durumun Analizi” , Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, 1-195.
Varınca, K. (2007). Hava Kirliliği ve Sonuçları, Y.T.Ü Çev-
unutulmamalıdır ki yalnızca cezai lanılmamalıdır. re Mühendisliği Bölümü, İstanbul.
İller&Belediyeler 25