Page 25 - 2022_kasim_aralik

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Hava kirliliği, havanın doğal madde neon, helyum, kripton, asenon, fından öne sürülmüştür. Bu gözlem

miktarının çeşitli nedenlerle artarak metan, azotoksit bulunur. Atmosfer bazı kesimlerce eleştirilse de 1950’li
çevredeki varlıklara zarar verecek havasında bulunan azot %78.084, yıllarda Amerikalı bilim kamuoyu
seviyeye gelmesi şeklinde tanım- oksijen %20.946, argon %0.934, tarafından benimsenmeye başlan-
lanabilir. Bir başka ifadeyle hava karbondioksit %0.033’tür. Çevre- mış, Pentagon’un soğuk savaş dö-
kirliliği, havanın doğal düzeninin ve sel faktörler, solunan doğal havanın neminde iklim çalışmalarını ciddiye
dengesinin bozulması ya da değiş- içeriğini değiştirmektedir. Bu doğal almasıyla birlikte Amerika Birleşik
mesidir. yapının bozulması ya da değişmesi Devletleri, iklim değişikliğinin araş-

sonucunda hava kirliliği meydana tırılması için fon ayırmıştır. 1961 yı-

Atmosfer havasında birtakım doğal gelir.
gazlar bulunur Atmosfer havasında lında dünyanın ciddi derecede ısın-
.
azot, oksijen, argon ve karbondi- Hava kalitesi ölçümünü Çevre, Şe- ma eğilimi gösterdiği bilimsel olarak
kanıtlanmıştır.
oksit gazları ve bunlara ek olarak hircilik ve İklim Değişikliği Bakan-
çok küçük miktarda da hidrojen, lığınca yetki verilmiş kişiler yapar. Ulaştırma, endüstri, ısınma, atıklar,
Hava kirliliği ölçümlerinden elde nüfusun ve tüketimin artması gibi
edilen veriler devlet istatistik kuru- başlıca etkenler sera gazlarına ne-

mu tarafından yayımlanır. Çevre, den olmaktadır. Sera gazları havayı
Şehircilik ve İklim Değişikliği Ba- kirleterek iklim değişikliğine neden
kanlığı Türkiye’de 110 istasyonda olmaktadır. Özellikle kömür, petrol
ölçüm yapmaktadır. Bakanlığın ve doğal gaz gibi fosil yakıtların kul-
yaptığı ölçümlerin dışında da öl- lanımı karbondioksit salınımına yol
çümler yapılmaktadır. Bu yapılan açarak havayı kirletmekte ve iklim
İklim değişikliği bazen ölçümlerde hava izleme sistemine değişikliğine neden olmaktadır. İn-
dâhil edilerek kamuoyuna sunu-
san kaynaklı sera gazı emisyonları
doğal etmenlerden lur. Toplamda 199 istasyonda hava 1970 ile 2004 yılları arasında %70
kaynaklansa da özellikle kalitesi ölçümü yapılmaktadır. İk- oranında artmıştır. Hava kirliliği ve

günümüzde iklim lim; uzun dönemler boyunca göz- iklim değişikliği aynı etkenlere da-
değişikliğinin en önemli lemlenen hava koşullarıdır. Hava; yanmaktadır.
yeryüzünün herhangi bir yerinde
sebebi insan kaynaklı ve herhangi zamanda gözlemlenen Hava kirliliğinin iklim değişikliğine
faaliyetlerdir. İnsan atmosferik olaylardır. İklim değişik- etki eden nedenleri doğal nedenler

faaliyetlerinden kaynaklı liği; nedeni fark etmeksizin iklimde ve insan kaynaklı nedenler olmak
iklim değişikliği; fosil meydana gelen değişikliktir. üzere ikiye ayrılmaktadır.
yakıtların kullanılması, Hava Kirliliğinin İklim Doğal nedenler, önüne geçileme-
arazi kullanımındaki Değişikliğine Etki Eden yen, önlenemeyen nedenlerdir.
Coğrafi özellikler ve iklimle yakın-
değişiklikler, Nedenleri dan bağlantılıdır. Doğal nedenlere

ormansızlaşma, ağır İklim değişikliği bazen doğal et- orman ve bitki örtüsü yangınları,
sanayi değişimi gibi menlerden kaynaklansa da özellik- toz fırtınaları, yanardağ patlamaları
insan tarafından le günümüzde iklim değişikliğinin örnek olarak verilebilir.
en önemli sebebi insan kaynaklı
atmosfere yayılan sera faaliyetlerdir. İnsan faaliyetlerin- İnsan kaynaklı nedenler; insan sayı-
gazı birikimlerindeki den kaynaklı iklim değişikliği; fosil sının artması ile birlikte artan insan
ciddi artış nedeniyle yakıtların kullanılması, arazi kul- ihtiyaçları hava kirliliğinin başlıca
iklimde meydana gelen lanımındaki değişiklikler, orman- nedenleridir, yani hava kirliliğinin
sızlaşma, ağır sanayi değişimi gibi temel nedeni nüfustur denilebilir.
değişiklikleri ifade insan tarafından atmosfere yayılan Kaynakların sınırlı, ihtiyaçların sı-
etmektedir. sera gazı birikimlerindeki ciddi artış nırsız olması ve bu ihtiyaçların kar-
nedeniyle iklimde meydana gelen şılanma isteği ile ihmal edilen hava
değişiklikleri ifade etmektedir. Sera ve sürdürülen üretim sonucu atmos-

gazlarının iklimi değiştirdiği ilk kez fere salınan kirletici miktarı devam
1896 yılında Svante August tara- etmiştir.

İller&Belediyeler 23