Page 21 - 2022_kasim_aralik

İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

Kayıt altına alındığı günden bu hizmet sunum basamaklarının ve “insanın iklim koşullarına uyum ka-
yana (1880), 1998 hariç, en sıcak modellerinin çeşitliliği nedeniyle, pasitesi çok yüksektir” şeklinde yer
on dokuz yıl 2000’den beri yaşan- iklim değişikliğinin hızına uygun almıştır.
mıştır. Kuzey kutbu buzları her on hızla uyum sağlayamamaktadır. Bu İklim değişikliğinin sağlığı tehdit
yılda %12.6 azalmaktadır; deniz nedenle; sağlık sektörü iklim deği- eden yapısı altı başlık altında ince-
seviyesi 1993 Ocak ayından bu şikliği açısından en kırılgan sektör lenebilir :
yana yaklaşık 10 cm artmıştır. İklim olarak kabul edilmelidir. Dirençli
değişikliği tek bir şehir, bölge, ülke birey, toplum, çevre ve şehir sağlı- 1- Sıradışı hava olayları
ile sınırlı kalmamakta, sınır aşan ve ğı hedefiyle öncelikli hedeflerini ve 2- Su kaynaklarında değişim
tüm sektörleri etkileyen sonuçlara eylemlerini belirlemelidir. 3- Deniz seviyesinin yükselmesi
yol açmaktadır. Bireye ait “genetik yapı”, topluma 4- Sıcak/soğuk hava dalgaları
Tüm sektörler birbirlerinden farklı ait “sosyal belirleyiciler”, insanın
şekilde iklim sinyallerine yanıt ver- dışında kalan her şey, yani “çevre” 5- Hava kalitesinde değişim
mektedir. Tüm sektörler iklim de- ve yaşam alanları “şehirler” değiş- 6- Ultraviyole radyasyon artışı
ğişikliğine karşı kırılgandır. Kırılan tirilmesi imkansız veya zor alanlar- Altı tehdit sonucu görülmesi muhte-
sektörlerin altında sağlık sektörü dır. Küresel Riskler Raporu 2022’ye mel etkiler ise şunlardır:
kalmakta ve büyük hasar almakta- göre geleceği şekillendirecek en 1- Sıcak ve soğukla ilişkili hastalık-
dır. Sağlık sektörü sağlıkta acil du- önemli üç risk; iklim eylemlerinde- lar
rumlara hazırlıklıdır. Ancak, iklim ki başarısızlık, şiddetli hava olayları 2- Ultraviyole radyasyonun yan et-
değişikliği acil bir durum değildir; ve biyoçeşitlilik kaybıdır. Covid-19 kileri
yaşamın bir parçasıdır. İklim sinyal- pandemisinin etkisiyle bulaşıcı 3- Hava kalitesinde değişimin yol
lerinin tipi, şiddeti, görülme sıklığı, hastalıklar altıncı sıraya yükselmiş- açtığı sağlık sorunları
etkilediği nüfusta yaşanan farklılık- tir. Adı geçen riskler, değiştirilmesi 4- Gıda ve su ile ilişkili hastalıklar
lar, etkiler, her bir bireyin, toplumun imkansız veya zor olarak bilinen
tümünün, çevrenin ve şehirlerin et- alanları tehdit etmektedir. Bulaşıcı 5- Değişen bulaşıcı hastalık etken-
leri
kilenim düzeyleri ve risk senaryoları hastalıklar yanı sıra vektörlerle ve
hızla değişmektedir. Sağlık sektörü, hayvanlarla ilişkili hastalıklarda da 6- Vektörlerle ilişkili hastalıklar
artış beklenmektedir. İklim değişik- 7- Ruhsal sorunlar
liği ile birlikte yaşamın temel un- 8- Yeniden ortaya çıkan ve yeni
surları olan su, hava, toprak, gıda hastalıklar
ve barınma kalitesinde değişimler
olmaktadır. Su, hava, toprak, gıda Sekiz etkinin sonucunda ölüm oran-
ve barınma ile ilişkili hastalıkların larında artış, erken yaşta ölüm, ön-
görülme sıklığı artmaktadır. lenebilir nedenlerle ölüm, iş ve güç
Kayıt altına alındığı kaybı, fonksiyon ve yeti yitiminde
günden bu yana (1880), İklim ve Sağlık artış beklenmektedir. Bunun örnek-
1998 hariç, en sıcak İklim ve sağlık ilişkisinde tanımlama lerinden birisi 2003 yılında yaşan-
on dokuz yıl 2000’den dönemi uzun sürmüştür ve devam mıştır. 2003 yılı Dünya’da kaydedi-
etmektedir. 900’lü yıllarda Kuzey
beri yaşanmıştır. Atlantik üzerinden gelen hava akım- len üçüncü en sıcak yıl olmuştur ve
Avrupa’da, yaz sıcaklarında, yakla-
Kuzey kutbu buzları ları meteorolojik verilerin toplum- şık 30.000 kişi hayatını kaybetmiş-
her on yılda %12.6 lara etkisini sorgulatmıştır. Svante tir. 2002 yılı Dünya Sağlık Raporu
azalmaktadır; deniz Arrhenius, 1890 yılında, fosil yakıt iklim değişikliği ve sağlık etkilerini
tüketiminin Dünya’nın sonunu ge-
seviyesi 1993 Ocak tirebileceğini belirtmiştir. Bugün, ortaya koyacak modellemelerin ge-
rekliliğini vurgularken; 2005 yılında
ayından bu yana iklim değişikliğinin sağlık etkileri yürürlüğe giren Kyoto Protokolü’n-
yaklaşık 10 cm artmıştır. hakkında söylenenler gibi, Arrhe- de “sağlık” ana başlığı bulunma-
nius’un iddası da inanılmaz bulun- maktadır. Patz ve Thomson tara-
muştur. Bunun yanı sıra; IPCC’nin fından 2018 yılında kaleme alınan,
1990-92 değerlendirmelerinde; “İn- “İklim Değişikliği ve Sağlık: Teorik-
san Sağlığı” başlığı altında ilk cümle ten Pratiğe Geçmek” başlıklı maka-

İller&Belediyeler 19