Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları
12/08/2021
Birleşmiş Milletler’in 25-27 Eylül 2015 tarihinde New York’ta düzenlenen Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi’nde bir araya gelen ülke liderleri 2030 yılına kadar dünyada insanlığın ortak refahının sağlanması için 17 hedef ve 169 alt başlıktan oluşan “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarını (SKA)” kabul etmiştir. Tüm dünyada açlık ve yoksulluğa son vermek, iklim değişikliği ile mücadele etmek, sorumlu üretim ve tüketimi yaygınlaştırmak gibi 17 ana başlıktan oluşan sosyal, kültürel ve çevreyle ilgili meselelerin çözümüne odaklanmaktadır.
SKA’NIN ARKA PLANI: BİNYIL KALKINMA AMAÇLARI (BKA)
· Aşırı yoksulluk ve açlığın ortadan kaldırılması
· Evrensel ilköğretimin gerçekleştirilmesi
· Kadın-erkek eşitliğinin sağlanması ve kadınların konumunun güçlendirilmesi
· Çocuk ölümlerinin azaltılması
· Anne sağlığının iyileştirilmesi
· HIV/AIDS, sıtma ve öteki hastalıklarla mücadele edilmesi
· Çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması
· Kalkınma için küresel ortaklık geliştirilmesi
Kalkınma için evrensel bir çerçeve ortaya koyan, BM Binyıl Zirvesi’nde hükümetler tarafından 2000 yılında kabul edilen ve 2015 yılını hedefleyen Binyıl Bildirisi ve BKA, ortak geleceğimiz için gelişmekte olan ülkelerin, gelişmiş ülkelerle birlikte iş birliği içinde çalışmasını sağlayan bir araç olarak kabul edilmektedir. BKA’nda çevresel sürdürülebilirliğin sağlanması kapsamında, sürdürülebilir kalkınma ilkelerinin ulusal politika ve programlarla uyumlaştırılması ve çevresel kaynaklarda yaşanan kayıpların tersine çevrilmesi, biyolojik çeşitlilik kaybının azaltılması, sağlıklı içme suyuna sürdürülebilir biçimde ulaşamayan nüfusun yarı yarıya azaltılması hususları yer almıştır.
Rio Konferansı’nda ortaya çıkan sonuçların takibi ve ülkelerin ve ilgili paydaşların BKA’na ulaşma çabalarının uyumlu hale getirilebilmesi için 26 Ağustos - 4 Eylül 2002 tarihleri arasında, Johannesburg’da “Dünya Sürdürülebilir Kalkınma Zirvesi” gerçekleştirilmiştir.
Bu çabaların bir devamı olarak, 1992 Rio konferansından 20 yıl sonra, 20 - 22 Haziran 2012 tarihleri arasında, Rio de Janerio’da BM Sürdürülebilir Kalkınma Konferansı (Rio+20) düzenlenmiştir. Rio+20 Zirvesi sonucunda “İstediğimiz Gelecek” isimli, kalkınma için yol haritası niteliğinde bir sonuç belgesi kabul edilmiştir
BKA ve Türkiye
Türkiye’nin 2010 BKA Raporu Devlet Planlama Teşkilatı ve Birleşmiş Milletler ortaklığı ile hazırlanmıştır. Rapor hem maddeler hem de alt göstergeleri üzerinden Türkiye’nin 1990 yılından 2009-2010 yıllarına dek Hedefler doğrultusunda attığı adımların olumlu geri dönüşlerini göstermiştir. Birçok ülkede de durumun benzer olmasından ötürü BKA’nın başarısının SKA’nın oluşmasına zemin hazırladığı ifade edilmektedir.
BKH VE SKA ARASINDAKİ FARKLAR
Alan | BKA | SKA |
Amaç, hedef ve gösterge sayısı | 8 Amaç, 21 Hedef, 60 Gösterge. | 17 Amaç, 169 Hedef, 232 Gösterge. |
Hedeflerin formülasyonu | Küçük uzman grubu, Hükümetlerarası anlaşmalar ve yüksek düzeyli istişareler. | 70 ülkeyi temsil eden 30 üyenin BM Açık Çalışma Grubu aracılığıyla 193 BM üyesi, STK’lar, akademisyenler, bilim adamları, özel sektör ve diğer paydaşlar ile görüşülmesi. |
Uygulanabilirlik | Sadece gelişen, az gelişmiş ve fakir ülkeler. (finansman sahibi ülkeler fakir ülkelere yardım etsin düşüncesi) | Ayrım yapılmaksızın tüm ülkeler. |
Alıkla sürdürülebilir mücadelenin temel ayakları | BKA kadının güçlendirilmesi, herkesin mobilize edilmesi, yerel yönetimlerle iş birliği konularını görmezden gelmiştir. | SKA açlıkla mücadelede gerekli bu temel ayaklara büyük önem vermiştir. |
Odak alanları | Temel olarak sosyal boyuta ve sağlığa ağırlık vermiştir. | Sosyal içerme, ekonomik büyüme, sağlık ve çevrenin korunmasına vurgunun yanı sıra eşitlik, insan hakları ve ayrımcılıkla mücadele ağırlıktadır. |
Kalkınma gündemleri | Kalkınmaya bütüncül yaklaşım getirememiş, fakirliğin temel nedenlerini gözden kaçırmıştır. | Kalkınmaya bütüncül bir yaklaşım getirmiştir.
|
Çalışma alanı | Yalnızca yaygın olan sorunlara vurgu yapmıştır. | Hem bugünün hem geleceğin sorunlarına vurgu yapmıştır. |
Açlık ve fakirlik ayrımı | Beraber değerlendirmiştir. | Açlık ve fakirlik gıda ve güvenli beslenme konuları da dikkate alınarak ayrı olarak değerlendirilmiştir. |
Maliyet | Düşük maliyetlidir. | Çok yüksek maliyetlidir. |
Finansman kaynağı | Çoğu gerçekleşemeyen yardım paketleri ile finanse edilmeye çalışılmıştır. | Sürdürülebilir ve kapsayıcı bir kalkınma temelinde hareket edilmiştir. |
Barış inşası | Gündemine almamıştır. | Açlık ve fakirlikle mücadelede gerekli olduğu vurgusu yapılmıştır. |
Veri devrimi | İzleme, değerlendirme ve hesap verilebilirliğe önem verilmemiştir. | Gelir, cinsiyet, etnik yapı, göçmenlik durumu, engellilik, coğrafi konum vb. bölümlere ayrılmış yüksek nitelikli, zamanlı ve güvenilir veriler hazırlanmıştır. |
Kaliteli eğitim | Nicel ağırlıklıdır. (örneğin kaç kişinin okula kayıt yaptırdığı verisi yeterli olmuştur) | Dünyayı daha insancıl ve yaşanılabilir bir hale getirmek - sürdürülebilir kalkınma, insan hakları, barış, küresel vatandaşlık, kültürel farklılıkları vb. konulara müfredatında yer veren eğitim sistemleri yoluyla niteliğin arttırılması ele alınmıştır. |
SKA’NIN TEMEL ESASLARI
- Tecrübeye dayalı olması
- Tabiatı gereği küresel olması
- Evrensel olması
- Bütünleyici olması
- Kapsayıcı olması
- Ölçülebilir olması
- Sürdürülebilir kalkınmaya çok boyutlu yaklaşım getirmiş olması
- "Kimseyi geride bırakma" sloganı ile ilişkilendirilmesi
17 SKA VE ALT HEDEFLERİ
Belirlenen 17 amaç ve alt başlıklarının ayrıntıları ise şu şekildedir:
1. YOKSULLUĞA SON
1.1. Günde 1,25 dolardan daha az bir parayla geçinen insanların sayısı şeklinde ölçülerek tanımlanan aşırı yoksulluğun 2030’a kadar herkes için, her yerde ortadan kaldırılması
1.1.1. Cinsiyete, yaşa, işteki durumuna ve kent kır ayrımına göre uluslararası yoksulluk sınırının altındaki nüfusun oranı
1.2. 2030’a kadar ulusal tanımlara göre bütün boyutlarıyla yoksulluk içinde yaşayan her yaştan erkek, kadın ve çocuk oranının en az yarıya indirilmesi
1.2.1. Cinsiyete ve yaşa göre ulusal yoksulluk sınırının altındaki nüfusun oranı
1.2.2. Ulusal tanımlara göre tüm boyutlarıyla yoksulluk içinde yaşayan tüm yaşlardaki erkek, kadın ve çocukların oranı
1.3. Temel mal ve hizmetler de dâhil edilerek herkes için ulusal açıdan uygun sosyal koruma sistemleri ve önlemlerinin hayata geçirilmesi ve 2030’a kadar yoksul ve kırılgan durumdaki kişiler için önemli ölçüde korunma sağlanması
1.3.1. Çocukları, işsizleri, yaşlıları, engellileri, hamileleri, yeni doğanları, iş kazasında yaralananları, yoksul ve kırılgan durumdakileri ayırt ederek ve cinsiyete göre Sosyal koruma sistemleri/zeminleri tarafından korunan nüfusun oranı
1.4. 2030’a kadar özellikle yoksullar ve kırılgan durumdaki insanlar olmak üzere, bütün erkek ve kadınların ekonomik kaynaklara ulaşma, temel hizmetlere erişim, toprak ve diğer mülk türlerine sahip olma ve üzerinde kontrol kurabilme, miras, doğal kaynaklar, uygun yeni teknolojiler ve mikrofinansı da kapsayan finansal hizmetler gibi konularda eşit haklara sahip olmalarının güvence altına alınması
1.4.1. Temel hizmetlere erişim sağlayan hanelerde yaşayan nüfusun oranı
1.4.2. Cinsiyete göre ve tasarruf biçimlerine göre, yasal olarak tanınmış belgelerle toprak üzerinde tasarruf etme hakkı olan ve toprak üzerindeki haklarının güvende olduğunu algılayan toplam yetişkin nüfusun oranı
1.5. 2030’a kadar yoksulların ve kırılgan durumda olan kişilerin dayanıklılık kazanmalarının sağlanması ve aşırı hava olayları ve diğer ekonomik, sosyal ve çevresel şoklar ve afetlere karşı kırılganlıkların azaltılması
1.5.1. 100.000 kişi başına afetlerden etkilenen, kaybolan ve ölen kişi sayısı
1.5.2. Afetlerin yol açtığı doğrudan ekonomik kayıplar Küresel GSYH’ye oranı
1.5.3. Ulusal ve yerel düzeyde afet riski azaltma stratejisine sahip ülkelerin oranı
1.a. Özellikle en az gelişmiş ülkeler olmak üzere, gelişmekte olan ülkelerin yoksulluğu bütün boyutlarıyla sona erdirmek adına programlar ve politikalar uygulayabilmeleri için onlara yeterli ve öngörülebilir araçlar sunmak amacıyla, geliştirilmiş kalkınma iş birliği aracılığıyla, çeşitli kaynaklardan kaynakların yönlendirilmesinin büyük ölçüde sağlanması
1.a.1. Yoksulluk azaltma programlarına doğrudan kamu tarafından ayrılan kaynakların oranı
1.a.2. Eğitim, sağlık ve sosyal koruma alanlarındaki hizmetlere ayrılan toplam kamu harcamalarının oranı
1.b. Yoksulluğun ortadan kaldırılmasına yönelik eylemlere yapılan hızlandırılmış yatırımları desteklemek için ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeylerde, yoksulların lehine ve kadın erkek fırsat eşitliğine duyarlı kalkınma stratejilerine dayalı sağlam politika altyapılarının oluşturulması
1.b.1. Kadınların, yoksulların ve kırılgan grupların orantısız olarak faydalandığı sektörlere yönelik hükümetin sermaye harcamaları ve diğer harcamalarının oranı
2. AÇLIĞA SON
2.1. 2030’a kadar açlığın sona erdirilmesi ve özellikle yoksullar ve çocuklar da dâhil kırılgan durumda olan kişiler başta olmak üzere herkesin bütün yıl boyunca güvenli, besleyici ve yeterli miktarda besine erişiminin güvence altına alınması
2.1.1. Yetersiz beslenmenin yaygınlığı
2.1.2. Gıda Güvensizliği Deneyimi Ölçeği'ne (Food Insecurity Experience Scale - FIES) göre, nüfusun içinde orta ya da ciddi düzeydeki gıda güvensizliğinin yaygınlığı
2.2. 2030’a kadar yetersiz beslenmenin tüm biçimlerinin ortadan kaldırılması (2025’e kadar, 5 yaş altı çocukların büyümelerini engelleyen unsurlar konusunda üzerinde anlaşmaya varılan uluslararası hedeflerin gerçekleştirilmesi de buna dâhildir) ve genç kızlar, hamile kadınlar, emziren anneler ve daha yaşlı insanların beslenmeyle ilgili ihtiyaçlarının ele alınması
2.2.1. 5 yaş ve altı çocuklarda büyüme geriliğinin yaygınlığı (Dünya Sağlık Örgütü Çocuk Gelişim Standartları'na göre çocuğun yaşıtlarına göre medyan boy uzunluğunun 2 st. sapmadan daha kısa bir boyda olması)
2.2.2. 5 yaş altı çocuklar arasında, tipe göre (aşırı zayıflık ve obezite) kötü beslenmenin yaygınlığı (boya göre ağırlığın, Dünya Sağlık Örgütü Çocuk Gelişim Standartları'nın ortanca değerinden >+2 ve <-2 standart sapma göstermesi)
2.3. 2030’a kadar tarımsal verimliliğin ve özellikle kadınlar, yerli halklar, çiftçilikle uğraşan aileler, göçebe çobanlar ve balıkçılar olmak üzere küçük çaplı gıda üreticilerinin toprağa, diğer verimli kaynaklara ve girdilere, bilgiye, finansal hizmetlere, piyasalara ve değer temini ve tarım dışı istihdam olanaklarına güvenli ve eşit erişiminin sağlanması aracılığıyla gelirlerinin iki katına çıkarılması
2.3.1. Tarımsal / kırsal / ormancılık işletme büyüklük sınıflarına göre işgücü başına üretim hacmi
2.3.2. Küçük ölçekli gıda üreticilerinin cinsiyet ve yerellik kırılımına göre ortalama gelirleri
2.4. 2030’a kadar sürdürülebilir gıda üretimi sistemlerinin güvence altına alınması ve üretimi ve üretkenliği artıran, ekosistemlerin sürdürülmesine yardımcı olan, iklim değişikliğine, aşırı hava koşullarına, kuraklığa, sellere ve diğer felaketlere uyum sağlama kapasitesini güçlendiren ve toprak kalitesini devamlı olarak artıran dayanıklı tarım uygulamalarının hayata geçirilmesi
2.5. 2020’ye kadar tohumların, kültür bitkilerinin, çiftlik hayvanlarının ve evcilleştirilmiş hayvanların ve onların vahşi türlerinin ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeylerde etkin bir biçimde yönetilen ve çeşitlendirilen tohum ve bitki bankaları aracılığıyla genetik çeşitliliğinin sürdürülmesi ve uluslararası olarak üzerinde anlaşmaya varıldığı üzere, genetik kaynakların ve ilgili geleneksel bilginin kullanımından elde edilen kazanımlara erişimin ve bu kazanımların adil ve hakkaniyetli biçimde paylaştırılmasının desteklenmesi
2.5.1. Gıda ve tarım için orta ya da uzun dönem saklama tesislerinde saklanmakta olan bitki ve hayvanlara ait genetik materyallerin sayısı
2.5.2. Yok olma riski altında olan, olmayan ya da yok olma riski bilinemeyecek düzeyde olan yerel türlerin oranı
2.a. Özellikle en az gelişmiş ülkeler olmak üzere, gelişmekte olan ülkelerde tarımsal üretim kapasitesinin artırılması için geliştirilmiş uluslararası iş birliği aracılığıyla, kırsal altyapı, tarımsal araştırma ve yayım hizmetleri, teknoloji geliştirme ve bitki ve hayvan gen bankaları alanlarına yatırımın artırılması
2.a.1. Kamu harcamaları için tarım oryantasyon endeksi
2.a.2. Tarım sektörüne toplam resmi transferler (Resmi kalkınma yardımları ve diğer resmi transferler toplamı)
2.b. Tarımsal ihracat sübvansiyonlarının her türünün ve eş etkili mali yüklerle birlikte bütün ihracat önlemlerinin paralel olarak ortadan kaldırılması yoluyla, Doha Kalkınma Turu’na uygun olarak, dünya tarım piyasalarındaki ticari kısıtlamalar ve aksaklıkların düzeltilmesi ve önlenmesi
2.b.1. Üretici destek tahmini
2.b.2. Tarımsal ihracat sübvansiyonları
2.c. Gıda hammadde piyasalarının ve türevlerinin etkin bir biçimde işlemelerini sağlamak için önlemler alınması ve gıda fiyatlarındaki aşırı değişkenliği sınırlandırmaya yardımcı olmak için gıda rezervleriyle ilgili bilgileri de kapsayan piyasa bilgilerine zamanında erişimin kolaylaştırılması
2.c.1. Gıda fiyatları anomalileri için gösterge
3. SAĞLIKLI BİREYLER
3.1. 2030’a kadar küresel anne ölüm oranının her 100.000 doğumda 70’in altına indirilmesi
3.1.1. Anne ölüm oranı
3.1.2. Uzman sağlık personeli katılımıyla yaptırılan doğumların oranı
3.2. Bütün ülkelerde yeni doğan ölüm oranının her 1.000 canlı doğumda en az 12’ye ve 5 yaş altı çocuk ölüm oranının da her 1.000 canlı doğumda en az 25’e düşmesinin hedeflenmesiyle 2030’a kadar yenidoğan ve 5 yaş altı çocukların önlenebilir ölümlerinin sona erdirilmesi
3.2.1. 5 yaş altı ölüm hızı
3.2.2. Neonatal ölüm hızı
3.3. 2030’a kadar AIDS, tüberküloz, sıtma ve ihmal edilen tropikal hastalık salgınlarının sona erdirilmesi ve hepatit, su yoluyla bulaşan hastalıklar ve diğer bulaşıcı hastalıklarla mücadele edilmesi
3.3.1. Cinsiyet, yaş ve önemli gruplara göre enfekte olmamış her 1.000 kişiye düşen HIV enfeksiyonuna yeni yakalananların sayısı
3.3.2. 1.000 kişi başına tüberküloz insidansı
3.3.3. 1.000 kişi başına sıtma insidansı
3.3.4. 100.000 kişi başına Hepatit B insidansı
3.3.5. İhmal edilen tropikal hastalıklara karşı müdahaleler gerektiren kişi sayısı
3.4. 2030’a kadar bulaşıcı olmayan hastalıklardan kaynaklanan prematüre bebek ölümlerinin bu hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla üçte bir oranında azaltılması ve akıl ve ruh sağlığının ve esenliğinin geliştirilmesi
3.4.1. Kalp damar hastalıkları, kanser, diyabet ve kronik solunum hastalığına bağlı ölüm oranı
3.4.2. İntihar ölüm hızı
3.5. Uyuşturucu madde kullanımı ve alkol bağımlılığını da kapsayan madde bağımlılığının önlenmesi ve tedavisinin güçlendirilmesi
3.5.1. Madde kullanımına bağlı hastalıkların tedavi müdahalelerinin kapsamı (farmakolojik, psikososyal ve rehabilitasyon ve tedavi sonrası bakım hizmetleri)
3.5.2. Alkolün zararlı kullanımı, ulusal bağlama göre tanımlanmış, bir takvim yılında kişi başına (15 yaş ve üzeri) tüketilen litre olarak saf alkol miktarı
3.6. 2020’ye kadar karayolları trafik kazalarından kaynaklanan küresel ölümlerin ve yaralanmaların sayısının yarıya indirilmesi
3.6.1. Karayolu trafik kazaları nedeniyle ölüm oranı
3.7. 2030’a kadar cinsel sağlık ve aile planlamasını da kapsayan üreme sağlığı hizmetlerine ve bu konuda bilgi ve eğitime evrensel erişimin sağlanması ve üreme sağlığının ulusal stratejilere ve programlara entegre edilmesi
3.7.1. Modern yöntemlerle kendi aile planlaması ihtiyacını karşılayabilen üreme çağındaki (15-49 yaş) kadınların oranı
3.7.2. 10-14 yaş ve 15-19 yaş gruplarında, 1.000 kadın başına düşen adölesan doğurganlık hızı
3.8. Finansal riskten korunmayı, kaliteli temel sağlık hizmetlerine erişimi ve herkesin güvenli, etkili, kaliteli ve uygun fiyatlı temel ilaçlara ve aşılara erişimini de kapsayan evrensel bir sağlık güvencesi sisteminin oluşturulması
3.8.1. Temel sağlık hizmetlerinin kapsamı (genel ve en dezavantajlı grup arasında üreme, anne, yeni doğan ve çocuk sağlığını; bulaşıcı hastalıklar, bulaşıcı olmayan hastalıklar ve hizmet kapasitesi ve erişimini içeren izleyici müdahalelere dayalı temel hizmetlerin ortalama kapsanma oranı olarak tanımlanmış)
3.8.2. 1.000 kişi başına sağlık sigortası ya da bir kamu sağlık sisteminden yararlananların sayısı
3.9. 2030’a kadar zararlı kimyasallardan ve hava, su ve toprak kirliliğinden kaynaklanan hastalıkların ve ölümlerin sayısının büyük ölçüde azaltılması
3.9.1. Hane halkı ve çevre ortamının hava kirliliğine bağlı ölüm oranı
3.9.2. Güvenilir olmayan su, güvenilir olmayan sağlık hizmetleri ve hijyen eksikliğine bağlı ölüm oranı (tüm hizmetler için güvenilir olmayan su, sağlık hizmetleri ve hijyene maruz kalma)
3.9.3. Kasıtsız zehirlenmeye bağlı ölüm oranı
3.a. Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’nin bütün ülkelerde, uygun görüldüğü şekilde uygulanmasının güçlendirilmesi
3.a.1. 15 yaş ve üstü bireyler arasında mevcut tütün kullanımının yaşa göre standartlaştırılmış yaygınlığı
3.b. En çok, gelişmekte olan ülkeleri etkileyen bulaşıcı ve bulaşıcı olmayan hastalıklar için aşılar ve ilaçlar geliştirilmesinin desteklenmesi, gelişmekte olan ülkelerin kamu sağlığının korunmasına yönelik esnekliklere ilişkin Fikir Mülkiyeti Haklarının Ticari Niteliklerine İlişkin Anlaşma hükümlerini tamamıyla uygulayabilme hakkını onaylayan Doha Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları (TRIPS) ve Kamu Sağlığına İlişkin Deklarasyona uygun olarak, uygun fiyatlı temel ilaçlar ve aşılara erişimin sağlanması ve özellikle herkesin ilaçlara erişiminin sağlanması
3.b.1. Sürdürülebilir bir temelde uygun fiyatlı ilaç ve aşılara erişimi olan nüfusun oranı
3.b.2. Tıbbi araştırma ve temel sağlık sektörlerine toplam net resmi kalkınma yardımı
3.c. Özellikle en az gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan küçük ada devletleri olmak üzere gelişmekte olan ülkelerde sağlık hizmeti finansmanının ve sağlık işgücü istihdamının, geliştirilmesinin, eğitilmesinin ve devamlılığının önemli ölçüde artırılması
3.c.1. Sağlık çalışanı yoğunluğu ve dağılımı
3.d. Başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere bütün ülkelerin ulusal ve küresel sağlık risklerine karşı erken uyarı, riski azaltma ve risk yönetimi kapasitelerinin güçlendirilmesi
3.d.1. Uluslararası Sağlık Mevzuatı (UST) kapasitesi ve sağlık acil durum hazır bulunuşluğu
4. NİTELİKLİ EĞİTİM
4.1. 2030’a kadar bütün kız ve erkek çocuklarının ücretsiz, hakkaniyetli ve kaliteli bir ilköğretim ve ortaöğretimi tamamlamalarının ve böylece ilgili ve etkili öğrenme çıktılarının elde edilmesinin sağlanması
4.1.1. (a)2/3 sınıflarında; (b)ilkokul sonunda ve (c) alt düzey ortaokulun sonunda en azından (i) okuma ve (ii) matematikte yeterlilik düzeyine sahip çocukların ve gençlerin oranı, cinsiyet ayrımında
4.2. 2030’a kadar bütün kız ve erkek çocuklarının onları ilköğretime hazır hale getirecek kaliteli okul öncesi eğitimine erişimlerinin güvence altına alınması
4.2.1. Cinsiyete göre gelişimsel olarak sağlık, öğrenme ve psikososyal iyi olma hali yolunda olan 5 yaş altı çocukların oranı
4.2.2. Cinsiyete göre planlanan öğrenmeye katılım oranı (ilkokula resmi giriş yaşından bir yıl önce)
4.3. 2030’a kadar bütün kadın ve erkeklerin erişilebilir ve kaliteli teknik eğitim, mesleki eğitim ve üniversiteyi kapsayan yüksek öğretime eşit biçimde erişimlerinin sağlanması
4.3.1. Cinsiyete göre son 12 ay içinde gençlerin ve yetişkinlerin örgün ve yaygın eğitim ve öğretime katılma oranı
4.4. 2030’a kadar istihdam, insana yakışır işlerde çalışma ve girişimciliğe yönelik teknik ve mesleki becerileri de kapsayan ilgili becerilere sahip gençlerin ve yetişkinlerin sayısının önemli ölçüde artırılması
4.4.1. Yetenek tipine göre bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) yeteneğine sahip genç ve yetişkinlerin oranı
4.5. 2030’a kadar eğitim alanındaki kadın erkek fırsat eşitsizliklerinin ortadan kaldırılması ve engelliler, yerliler ve kırılgan durumdaki çocuklar dâhil, kırılgan insanların her düzeyde eğitim ve mesleki eğitime eşit biçimde erişimlerinin sağlanması
4.5.1. Bu listede ayrıştırılabilecek tüm eğitim göstergeleri için parite endeksleri (veri elverişliliğine bağlı olarak kadın/erkek, kır/kent, en alt/en üst servet %20'likleri ve engellilik durumu, yerli insanlar ve çatışmalardan etkilenenler gibi diğerleri)
4.6. 2030’a kadar bütün gençlerin ve hem kadın hem de erkek olmak üzere yetişkinlerin büyük bir bölümünün okuryazar olmasının ve matematiksel beceriler kazanmasının güvence altına alınması
4.6.1. Cinsiyete ayrımında, (a) okuryazarlık ve (b) aritmetik becerilerde işlevsel açıdan en az belirli bir düzeyde yeterliliğe sahip belirli bir yaş grubundaki nüfusun yüzdesi
4.7. 2030’a kadar sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilir yaşam tarzları için eğitim, insan hakları, kadın erkek fırsat eşitliği, barış ve şiddete başvurmama kültürünün geliştirilmesi, dünya vatandaşlığı ve kültürel çeşitliliğin ve kültürün sürdürülebilir kalkınmaya katkısının takdiri yoluyla bütün öğrenciler tarafından sürdürülebilir kalkınmanın ilerletilmesi için gereken bilgi ve becerinin kazanımının sağlanması
4.7.1. (i) Küresel vatandaşlık eğitiminin ve (ii) cinsiyet eşitliği ve insan hakları da dahil olmak üzere sürdürülebilir kalkınma için eğitiminin; (a) milli eğitim politikalarının, (b) müfredatın, (c) öğretmen eğitiminin ve (d) öğrenci değerlendirmenin tüm düzeylerinde yaygın hale gelmesi
4.a. Çocuklara, engellilere, kadın erkek fırsat eşitliğine duyarlı eğitim olanaklarının yaratılması ve geliştirilmesi ve herkes için güvenli, şiddete dayalı olmayan, kapsayıcı ve etkili öğrenme ortamlarının oluşturulması
4.a.1. (a) Elektrik; (b) pedagojik amaçlarla internet; (c) pedagojik amaçlarla bilgisayar; (d) engelli öğrencilere uyarlanmış altyapı ve malzemeler; (e) temel içme suyu; (f) tekil ve cinsiyete göre ayrılmış temel sağlık koruma imkânları ve (g) temel el yıkama imkânları (her bir WASH göstergesi tanımları gereği) erişimi olan okulların oranı
4.b. 2020’ye kadar en az gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan küçük ada devletleri ve Afrika ülkeleri başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelere, gelişmiş ve diğer gelişmekte olan ülkelerdeki mesleki eğitim programlarını ve bilgi ve iletişim teknolojileri programlarını, teknik programları, mühendislik programlarını ve bilimsel programları kapsayan yüksek öğrenim programlarına kayıt olanağı sunan bursların sayısının küresel olarak önemli ölçüde artırılması
4.b.1. Sektör ve çalışma çeşidine göre burslar için resmi kalkınma yardımı transferleri hacmi
4.c. 2030’a kadar özellikle en az gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan küçük ada devletleri başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelerdeki öğretmen eğitimi için uluslararası iş birliğinin sağlanması aracılığıyla nitelikli öğretmen tedarikinin önemli ölçüde artırılması
4.c.1. Belirli bir ülkede, (a) okul öncesi; (b) ilkokul; (c) ortaokul ve (d) lise düzeylerinde geçerli seviyede öğretim için gerekli olan hizmet öncesi veya hizmet içi en az asgari düzeyde düzenlenen öğretmen eğitimi (örneğin pedagojik eğitim) almış öğretmenlerin oranı
5. KADIN - ERKEK FIRSAT EŞİTLİĞİ
5.1. Kadınlara ve kız çocuklarına yönelik her türlü ayrımcılığın her yerde sona erdirilmesi
5.1.1. Cinsiyet temelinde ayrımcılık yapmama ve eşitliği uygulama, güçlendirme ve teşvik eden yasal çerçevelerin yürürlükte olup olmaması
5.2. Kamu alanları ve özel alanlarda, bütün kadınlara ve kız çocuklarına yönelik, kadın ticareti, cinsel ve her türlü istismarı da kapsayan şiddetin her türünün ortadan kaldırılması
5.2.1. Şiddetin türüne ve yaşa göre, son 12 ay içinde mevcut ya da eski partneri tarafından fiziksel, cinsel ya da psikolojik şiddete maruz kalan daha önce ilişkisi olmuş 15 yaş ve üzeri yaştaki kadın ve kızların oranı
5.2.2. Yaşa ve olayın oluş yerine göre, son 12 ay içinde partneri dışındaki biri tarafından cinsel şiddete maruz kalan 15 yaş ve üstü kadın ve kızların oranı
5.3. Çocuk evliliği, erken yaşta zorla evlendirilme ve kadın sünneti gibi bütün zararlı uygulamaların ortadan kaldırılması
5.3.1. 15 yaşından önce ve 18 yaşından önce evlenmiş ya da bir birliktelikte olmuş 20-24 yaştaki kadınların oranı
5.3.2. Yaşa göre, kadın sünneti/kesme geçirmiş 15-49 yaş arası kadın ve kızların oranı
5.4. Ücretsiz bakım ve ev işlerinin kamu hizmetleri, altyapı ve sosyal koruma politikalarının sağlanması ve hane ve aile içinde sorumluluğun ulusal açıdan uygun bir biçimde paylaşılmasının geliştirilmesi yoluyla tanınması ve değer görmesi
5.4.1. Cinsiyet, yaş ve yere göre ücretsiz ev işleri ve bakıcılık için harcanan zamanın oranı
5.5. Kadınların siyasi, ekonomik ve sosyal hayatın karar verme süreçlerine tam ve etkin bir biçimde katılımlarının ve kadınlara karar verme mekanizmalarında, her düzeyde lider olabilmeleri için eşit fırsatlar tanınmasının güvence altına alınması
5.5.1. Yerel yönetimler ve ulusal parlamentolardaki kadınların sandalye oranı
5.5.2. Yöneticilik pozisyonlarındaki kadınların oranı
5.6. Uluslararası Nüfus ve Kalkınma Konferansı Eylem Programı, Pekin Eylem Platformu ve bunların gözden geçirme konferansları sonucunda ortaya çıkan konferans çıktılarına uygun olarak cinsel sağlık ve üreme sağlığı haklarına evrensel erişimin sağlanması
5.6.1. Gebelik önleyici uygulamaların kullanımı, cinsel ilişkileri ve üreme sağlığına ilişkin kendi bilinçli kararlarını veren 15-49 yaş kadınların oranı
5.6.2. 15-49 yaş kadınlara cinsel sağlık ve üreme sağlığına ilişkin bilgi ve eğitime erişimi kanun ve yönetmeliklerle garanti eden ülkelerin sayısı
5.a. Kadınların ekonomik kaynaklara ulaşma, toprak ve diğer mülk türlerine sahip olma ve üzerlerinde kontrol kurabilme, finansal hizmetler, miras ve doğal kaynaklara erişimleri gibi konularda ulusal yasalara uygun olarak eşit haklara sahip olmaları için reformlar yapılması
5.a.1. (a) Cinsiyet ayrımında, tarımsal arazi üzerinde mülkiyet veya güvenceli haklara sahip toplam tarımsal nüfus oranı ve (b) kullanım hakkı ayrımında, tarım arazisi sahipleri veya hak sahipleri arasında kadınların oranı
5.a.2. Toprak sahipliği ve/veya kontrolünde kadınların eşit haklarını garantileyen yasal çerçeveleri olan (örf ve âdet hukuku dâhil) ülkelerin oranı
5.b. Kadınların güçlenmelerinin ilerletilmesi için özellikle bilgi ve iletişim teknolojileri olmak üzere etkinleştirme teknolojisinin kullanımının geliştirilmesi
5.b.1. Cinsiyete göre cep telefonu sahibi bireylerin oranı
5.c. Kadın erkek fırsat eşitliğinin ilerletilmesi ve kadınların ve kız çocuklarının her düzeyde güçlenmeleri için sağlam politikaların ve yasal olarak uygulanabilir mevzuatların kabul edilmesi ve güçlendirilmesi
5.c.1. Cinsiyet eşitliği ve kadınların güçlendirilmesi için kamu ödenekleri yapan ve izleme sistemleri olan ülkelerin oranı
6. TEMİZ SU VE SIHHİ KOŞULLAR
6.1. 2030’a kadar herkesin güvenilir ve erişilebilir içme suyuna evrensel ve eşit biçimde erişiminin güvence altına alınması
6.1.1. Güvenilir şekilde yönetilen içme suyu hizmetlerini kullanan nüfusun oranı
6.2. 2030’a kadar herkesin yeterli temizlik ve sıhhi koşullara eşit biçimde erişiminin sağlanması ve kadınların, kız çocuklarının ve kırılgan durumda olan kişilerin ihtiyaçlarına özel önem göstererek kamuya açık alanlarda dışkılamanın sona erdirilmesi
6.2.1. Sabun ve su ile el yıkama imkânı dâhil olmak üzere güvenilir şekilde yönetilen atık su ve kanalizasyon hizmetlerini kullanan nüfusun oranı
6.3. 2030’a kadar kirliliği azaltarak, çöp boşaltmayı ortadan kaldırarak, zararlı kimyasalların ve maddelerin salınımını en aza indirgeyerek, arıtılmamış atık su oranını yarıya indirerek ve geri dönüşümü ve güvenli tekrar kullanımı küresel olarak ciddi ölçüde artırarak su kalitesinin yükseltilmesi
6.3.1. Güvenilir şekilde arıtılmış atık su oranı
6.3.2. İyi su kalitesi çevresine sahip su alanlarının oranı
6.4. 2030’a kadar bütün sektörlerde su kullanım etkinliğinin büyük ölçüde artırılması, su kıtlığı sorununu çözmek için sürdürülebilir tatlı su tedarikinin sağlanması ve su kıtlığından muzdarip insan sayısının önemli ölçüde azaltılması
6.4.1. Zaman içinde su kullanım verimliliğindeki değişim
6.4.2. Su stresinin düzeyi: kaynaklardan çekilen tatlı suyun mevcut tatlı su kaynaklarına oranı
6.5. 2030’a kadar uygun görüldüğünde sınır ötesi iş birliği yoluyla her düzeyde bütünleşik su kaynakları yönetimi uygulanması
6.5.1. Entegre su kaynakları yönetimi uygulamasının derecesi (0-100)
6.5.2. Su iş birliği için operasyonel bir düzenleme ile sınır ötesi havza alanının oranı
6.6. 2020’ye kadar dağları, ormanları, sulak alanları, nehirleri, akiferleri ve gölleri kapsayan su ekosistemlerinin korunması ve eski haline getirilmesi
6.6.1. Suyla ilişkili ekosistemlerin kapsamının zaman içindeki değişim
6.a. 2030’a kadar uluslararası iş birliğinin ve gelişmekte olan ülkelere su hasadı, tuzdan arındırma, su verimliliği, atık su arıtımı, geri dönüşüm ve tekrar kullanım teknolojileri gibi suyla ve sıhhi koşullarla ilgili faaliyetlerinde ve programlarında verilen kapasite geliştirme desteğinin artırılması
6.a.1. Devlet koordinasyonundaki harcama planının bir parçası olan su ve atıksu hizmetleri ile ilgili resmi kalkınma yardımının miktarı
6.b. Yerel halkların su ve sıhhi koşullar yönetiminin geliştirilmesine katılımlarının desteklenmesi ve güçlendirilmesi
6.b.1. Su ve atık su hizmetlerinin yönetilmesinde yerel toplulukların katılımı için kurulu ve operasyonel politika ve prosedürleri olan yerel yönetim birimlerinin oranı
7. ERİŞİLEBİLİR VE TEMİZ ENERJİ
7.1. 2030’a kadar uygun fiyatlı, güvenilir ve modern enerji hizmetlerine evrensel erişimin sağlanması
7.1.1. Elektriğe erişebilen nüfusun oranı
7.1.2. Isıtma, aydınlatma ve yemek yapmada temiz yakıt ve teknoloji kullanan nüfus oranı
7.2. 2030’a kadar yenilenebilir enerjinin küresel enerji kaynakları içindeki payının önemli ölçüde artırılması
7.2.1. Toplam nihai enerji tüketimindeki yenilenebilir enerji payı
7.3. 2030’a kadar küresel enerji verimliliği ilerleme oranının iki katına çıkarılması
7.3.1. Ekonominin Enerji Yoğunluğu
7.a. 2030’a kadar yenilenebilir enerjiyi, enerji verimliliğini ve gelişmiş ve daha temiz fosil yakıt teknolojisini kapsayan temiz enerji araştırmaları ve teknolojilerine erişimi kolaylaştırmak için uluslararası iş birliğinin geliştirilmesi ve enerji altyapısı ve temiz enerji teknolojisi alanlarına yatırımın teşvik edilmesi
7.a.1. 2020 itibariyle 100 milyar dolarlık ödenebilir taahhüt doğrultusunda (gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarını ele almak için BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne taraf ülkelerce üstlenilen) her yıl için seferber edilen ABD doları miktarı
7.b. 2030’a kadar özellikle en az gelişmiş ülkeler, gelişmekte olan küçük ada devletleri ve karayla çevrili gelişmekte olan ülkeler olmak üzere gelişmekte olan ülkelerde, bu ülkelerin destek programları çerçevesinde herkese modern ve sürdürülebilir enerji hizmetleri sunabilmek için altyapının genişletilmesi ve teknolojinin geliştirilmesi
7.b.1. Sürdürülebilir kalkınma hizmetlerine teknoloji transferi ve altyapıya finansman aktarımı şeklinde yapılan doğrudan yabancı yatırımların ve GSYH'nın yüzdesi olarak enerji verimliliğindeki yatırımlar
8. İNSANA YAKIŞIR İŞ VE EKONOMİK BÜYÜME
8.1. Kişi başına düşen gelir artışının ulusal koşullara uygun olarak sürdürülmesi ve özellikle en az gelişmiş ülkelerde gayri safi yurt içi hasılada yıllık en az yüzde 7 oranında büyüme olmasının sağlanması
8.1.1. Kişi başına düşen reel GSYH yıllık büyüme hızı
8.2. Yüksek katma değerli ve emek-yoğun sektörlere odaklanarak ve çeşitlendirme, teknoloji geliştirme ve yenilik getirme aracılığıyla ekonomik verimliliğin daha yüksek seviyelere çekilmesi
8.2.1. Çalışan kişi başına reel GSYH yıllık büyüme hızı
8.3. Üretim faaliyetlerinin, insana yakışır istihdam yaratmanın, girişimciliğin, yaratıcılık ve yenilikçiliğin desteklendiği kalkınma odaklı politikaların desteklenmesi ve finansal hizmetlere erişim yoluyla mikro, küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin resmiyet kazanmalarının ve büyümelerinin teşvik edilmesi
8.3.1. Cinsiyete göre tarım dışı sektörde herhangi bir sosyal güvenlik kurumuna kayıtlı olmayanların istihdamının oranı
8.4. 2030’a kadar tüketim ve üretimdeki küresel kaynak verimliliğinin devamlı bir biçimde artırılması ve gelişmiş ülkeler başı çekmek üzere, Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim İçin 10 Yıllık Çerçeve Programı’na uygun olarak ekonomik büyümenin çevrenin bozulmasından ayrıştırılması için çaba gösterilmesi
8.4.1. Madde ayak izi, kişi başına düşen madde ayak izi ve GSYH başına madde ayak izi
8.4.2. Yurt içi madde tüketimi, kişi başına yurt içi madde tüketimi ve GSYH başına yurt içi madde tüketimi
8.5. 2030’a kadar gençler ve engelliler de dâhil bütün kadın ve erkeklerin tam ve üretken istihdama ve insana yakışır işlere erişimlerinin sağlanması ve eşit işe eşit ücret ilkesinin tam olarak benimsenmesi
8.5.1. Meslek, yaş ve engelli kişilere göre, kadın ve erkek çalışanların, saatlik ortalama kazançları
8.5.2. Cinsiyet, yaş ve engelli kişilere göre işsizlik oranı
8.6. 2020’ye kadar işsiz ya da eğitim görmeyen gençlerin oranının önemli ölçüde azaltılması
8.6.1. İstihdamda, eğitim ve öğretim sisteminde yer almayan gençlerin oranı (15-24 yaş)
8.7. Zorla çalıştırmayı ortadan kaldırmak, modern köleliği ve insan ticaretini sona erdirmek ve çocukların askere alınmaları ve asker olarak kullanılmaları da dâhil çocuk işçiliğinin en kötü türlerinin yasaklanmasını ve ortadan kaldırılmasını güvence altına almak için acil ve etkili önlemler alınması ve 2025’e kadar çocuk işçiliğinin her türünün sona erdirilmesi
8.7.1. Cinsiyet ve yaşa göre 5-17 yaş arası çalışan çocukların sayısı ve oranı
8.8. Çalışanların haklarının korunması ve özellikle kadın göçmenler olmak üzere göçmen işçiler ve güvencesiz işlerde çalışan insanlar dâhil bütün çalışanlar için güvenli çalışma ortamlarının geliştirilmesi
8.8.1. Cinsiyet ve göçmen durumuna göre, ölümcül ve ölümcül olmayan iş kazalarının sıklık oranları
8.8.2. Cinsiyet ve göçmenlik statüsüne göre, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) metin kaynakları ve ulusal mevzuata dayalı olarak çalışma hakları mevzuatının uyumlulaştırılmasındaki artış (dernek ve toplu pazarlık özgürlüğü)
8.9. 2030’a kadar istihdam yaratan ve yerel kültür ve ürünlerini teşvik eden sürdürülebilir turizmin desteklenmesi için politikalar oluşturulması ve uygulanması
8.9.1. Turizmin toplam GSYH ve büyüme hızının bir oranı olarak GSYH'ya etkisi
8.9.2. Cinsiyete göre, toplam istihdamın ve istihdam büyüme hızının bir oranı olarak turizm sektörlerindeki iş sayısı
8.10. Herkesin bankacılık, sigorta ve finansal hizmetlere erişiminin teşvik edilmesi ve artırılması için yurt içi finansal kurumların kapasitelerinin güçlendirilmesi
8.10.1. 100.000 yetişkin başına ticari banka şube ve bankamatik (ATM) sayısı
8.10.2. Bir bankada, başka finans kurumunda ya da bir mobil-para-servis sağlayıcısı olan (15 yaş ve üzeri) yetişkinlerin oranı
8.a. Özellikle en az gelişmiş ülkeler olmak üzere gelişmekte olan ülkeler için, En Az Gelişmiş Ülkelere Ticaretle Bağlantılı Teknik Destek İçin Entegre Edilmiş Çerçeve Dayanışma Fonu aracılığıyla ticaret yardımı sağlanmasının artırılması
8.a.1. Ticari taahhütler ve ödemeler için yardım
8.b. 2020’ye kadar genç istihdamı için küresel bir strateji geliştirilmesi ve uygulamaya konması ve Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO)’nün Küresel İstihdam Paktı’nın uygulanması
8.b.1. Ulusal bütçelerin ve GSYH'nın bir oranı olarak sosyal koruma ve istihdam programlarına yapılan toplam kamu harcamaları
9. SANAYİ, YENİLİKÇİ VE ALTYAPI
9.1. Herkes için uygun fiyatlı ve eşitliğe dayalı bir erişime vurguda bulunarak ekonomik kalkınmayı ve insanların esenliğini desteklemek için bölgesel ve sınırlararası altyapıyı kapsayan kaliteli, güvenilir, sürdürülebilir ve dayanıklı altyapıların oluşturulması
9.1.1. Her mevsim geçit veren yolların 2 km yakınında yaşayan kırsal nüfusun oranı
9.1.2. Ulaşım modlarına göre yolcu ve yük hacmi
9.2. Kapsayıcı ve sürdürülebilir sanayileşmenin desteklenmesi ve 2030’a kadar sanayinin istihdam ve gayri safi yurt içi hâsıla payının ulusal koşullarla uyumlu olarak önemli ölçüde artırılması ve en az gelişmiş ülkelerde bu payın iki katına çıkarılması
9.2.1. Kişi başına ve GSYH'nin bir oranı olarak imalat sanayi katma değeri
9.2.2. Toplam istihdamın bir oranı olarak imalat sanayi istihdamı
9.3. Özellikle gelişmekte olan ülkelerde küçük ölçekli sanayi işletmelerinin ve diğer işletmelerin uygun koşullu krediyi de kapsayan finansal hizmetlere erişimlerinin ve değer zincirlerine ve piyasalara entegrasyonlarının artırılması
9.3.1. Toplam sanayi katma değeri içinde küçük ölçekli sanayilerin oranı
9.3.2. Bir kredi borcu olan ya da kredi limiti bulunan küçük ölçekli sanayilerin oranı
9.4. 2030’a kadar her ülkenin kendi kapasitesine uygun olarak harekete geçmesiyle, kaynakların daha verimli kullanımının artırılması ve temiz ve çevresel açıdan daha sağlam teknolojiler ve sanayi süreçlerinin daha çok benimsenmesi yoluyla altyapının ve güçlendirme sanayilerinin sürdürülebilir hale gelecek biçimde geliştirilmesi
9.4.1. Katma değer birim başına CO2 emisyonu
9.5. Özellikle gelişmekte olan ülkeler olmak üzere bütün ülkelerde, 2030’a kadar yenilikçiliğin teşvik edilmesi ve her 1 milyon kişi içindeki araştırma-geliştirme alanında çalışan kişi sayısının, kamu araştırmalarının, özel araştırmaların ve hükümet harcamalarının önemli ölçüde artırılması yoluyla bilimsel araştırmanın geliştirilmesi ve sanayi sektörlerinin teknolojik yetkinliklerinin genişletilmesi
9.5.1. GSYH'nın bir oranı olarak araştırma ve geliştirme harcamalarının oranı
9.5.2. Bir milyon yerleşimci başına düşen araştırmacı sayısı (tam zamanlı eşdeğer)
9.a. Afrika ülkelerine, en az gelişmiş ülkelere, karayla çevrili gelişmekte olan ülkelere ve gelişmekte olan küçük ada devletlerine genişletilmiş finansal, teknolojik ve teknik destek verilmesi yoluyla gelişmekte olan ülkelerde sürdürülebilir ve dayanıklı altyapı geliştirmenin kolaylaştırılması
9.a.1. Altyapıya toplam uluslararası resmi destek (resmi kalkınma yardımlarına ilave olarak diğer resmi yardım akışları)
9.b. Sanayi çeşitliliği ve sanayi ürünlerinde değer artırımı için uygun bir politika ortamının yaratılması aracılığıyla gelişmekte olan ülkelerde yurt içi teknoloji gelişiminin, araştırma ve yenilikçiliğin desteklenmesi
9.b.1. Toplam katma değer içindeki orta ve yüksek teknolojili katma değer üreten sanayi sektörlerinin oranı
9.c. Bilgi ve iletişim teknolojilerine erişimin önemli ölçüde artırılması ve 2020 yılına kadar en az gelişmiş ülkelerde evrensel ve uygun fiyatlı internet hizmetlerine erişimin sağlanması için çaba gösterilmesi
9.c.1. Teknoloji türüne göre bir mobil şebeke tarafından kapsanan nüfus oranı
10. EŞİTSİZLİKLERİN AZALTILMASI
10.1. 2030’a kadar nüfusun tabandaki yüzde 40 içinde bulunan kesiminin gelirinin ulusal ortalamadan daha yüksek bir oranda, devamlı olarak artmasının ve sürdürülmesinin sağlanması
10.1.1. Hanehalkı harcamalarının ya da kişi başına gelirin en alttaki %40'lık dilimin içinde ya da toplam nüfus içindeki büyüme hızı
10.2. 2030’a kadar yaşa, cinsiyete, engelliliğe, ırka, etnik kökene, dine, ekonomik ya da başka bir statüye bakılmaksızın herkesin güçlendirilmesi ve sosyal, ekonomik ve siyasi olarak kapsanmasının desteklenmesi
10.2.1. Yaş, cinsiyet, engelliliğe göre medyan gelirin yüzde 50 düzeyinin altında yaşayanların oranı
10.3. Ayrımcılığa dayalı yasaların, politikaların ve uygulamaların ortadan kaldırılması ve bu bağlamda uygun mevzuatın, politikaların ve eylemlerin desteklenmesi yoluyla eşit fırsatlar sunulması ve eşitsizliklerin azaltılması
10.3.1. Uluslararası insan hakları hukuku çerçevesinde yasaklanmış olan ayrımcılık baz alınarak, önceki 12 ay içinde bizzat ayrımcılığa ya da tacize uğradığını hissettiğini bildiren nüfusun oranı
10.4. Özellikle mali, ücret ve sosyal koruma politikaları olmak üzere politikaların benimsenmesi ve eşitliğin giderek daha çok sağlanması
10.4.1. Ücretler ve sosyal koruma transferlerini içeren işgücünün GSYH'deki payı
10.5. Küresel finans piyasalarının ve kurumlarının düzenlenmesi ve denetlenmesinin geliştirilmesi ve bu tür düzenlemelerin hayata geçirilmelerinin güçlendirilmesi
10.5.1. Finansal Sağlamlık Göstergeleri
10.6. Daha etkili, güvenilir, hesap verebilir ve meşru kurumların var olması için küresel uluslararası ekonomi ve finans kurumlarındaki karar verme süreçlerinde gelişmekte olan ülkelerin daha iyi temsilinin sağlanması ve seslerinin duyurulması
10.6.1. Gelişmekte olan ülkelerin uluslararası kuruluşlarda oy hakkı ve üyelik oranı
10.7. Planlı ve iyi yönetilen göç politikalarının uygulanmasıyla insanların sistemli, güvenli, düzenli ve sorumlu göçlerinin ve yer değiştirmelerinin kolaylaştırılması
10.7.1. Hedef ülkede kazanılan yıllık gelirin bir oranı olarak çalışanların işe alım sebebiyle ortaya çıkan maliyetleri
10.7.2. İyi yönetilen göç politikalarını uygulayan ülkelerin sayısı
10.a. Dünya Ticaret Örgütü anlaşmalarına uygun olarak, özellikle en az gelişmiş ülkeler olmak üzere gelişmekte olan ülkeler için özel ve farklı muamele ilkesinin uygulanması
10.a.1. Sıfır gümrük vergili gelişmekte olan ülkeler ve en az gelişmiş ülkelerden yapılan ithalata uygulanan tarife sınırlarının oranı
10.b. Özellikle en az gelişmiş ülkeler, Afrika ülkeleri, gelişmekte olan küçük ada devletleri ve karayla çevrili gelişmekte olan ülkeler olmak üzere ihtiyacın en fazla olduğu ülkelere, ulusal plan ve programlarına göre, doğrudan yabancı yatırımı da kapsayan nakit akışlarının ve resmi kalkınma yardımlarının teşvik edilmesi
10.b.1. Kaynak alıcı ve donör ülkeler ve akış türüne göre, kalkınma için giden toplam kaynak (örneğin resmi kalkınma yardımı (RKY), doğrudan yabancı yatırımlar ve diğer kaynak akımları)
10.c. 2030’a kadar göçmen havaleleri işlem maliyetlerinin yüzde 3’ün altına indirilmesi ve maliyeti yüzde 5’ten yüksek olan havale koridorlarının ortadan kaldırılması
10.c.1. Göçmenlerin havale edilen miktarlarının bir oranı olarak havale masrafları
11. SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİR VE YAŞAM ALANLARI
11.1. 2030’a kadar herkesin yeterli, güvenli ve uygun fiyatlı konutlara ve temel hizmetlere erişiminin sağlanması ve gecekondu mahallelerinin iyileştirilmesi
11.1.1. Gecekondu, gayri resmi yerleşim yerleri veya yetersiz konutlarda yaşayan kent nüfusunun oranı
11.2. 2030’a kadar özellikle kırılgan durumda olan insanların, kadınların, çocukların, engellilerin ve yaşlıların ihtiyaçlarına özel önem gösterilerek, yol güvenliğinin geliştirilmesi, özellikle toplu taşıma sisteminin geliştirilmesiyle herkesin güvenli, uygun fiyatlı, erişilebilir ve sürdürülebilir ulaşım sistemlerine erişiminin sağlanması
11.2.1. Cinsiyet, yaş ve engelli kişilere göre, toplu taşıma araçlarına kolay erişimi olan nüfusun oranı
11.3. 2030’a kadar bütün ülkelerde kapsayıcı ve sürdürülebilir kentleşmenin geliştirilmesi ve katılımcı, entegre ve sürdürülebilir insan yerleşimlerinin planlanması ve yönetilmesi için kapasitenin güçlendirilmesi
11.3.1. (Yerleşim amaçlı) Arazi tüketim oranının nüfus artış hızına oranı
11.3.2. Düzenli ve demokratik işleyen kentsel planlama ve kent yönetimine, sivil toplumun doğrudan katılım mekanizması bulunan şehirlerin oranı
11.4. Dünyanın kültürel ve doğal mirasının korunması ve gözetilmesi çabalarının artırılması
11.4.1. Mirasın türüne göre (kültürel, doğal, karışık ve Dünya Miras Merkezi seçilmesi), hükümetin seviyesine (ulusal, bölgesel ve yerel/belediye), harcama tipine göre (işletme harcamaları/yatırım) ve özel fon tipine göre (bağışlar, özel ve kâr amacı gütmeyen sektör ve sponsorluk) tüm kültürel ve doğal mirasın korunması ve muhafazası, korumada kişi başına yapılan toplam harcama (kamu ve özel)
11.5. 2030’a kadar yoksulların ve kırılgan durumdaki insanların korunması temel alınarak suyla ilgili afetleri de kapsayan afetler nedeniyle küresel gayri safi yurt içi hasılayla ilgili doğrudan ekonomik kayıpların önemli oranda düşürülmesi ve ölümlerin ve etkilenen insan sayısının önemli ölçüde azaltılması
11.5.1. 100.000 kişi başına afetlerden etkilenen, kaybolan ve ölen kişi sayısı
11.5.2. Afetin kritik altyapının hasar görmesi ve temel hizmetlerin bozulmasına verdiği zararı kapsayan doğrudan ekonomik kayıpların küresel GSYH'ye oranı
11.6. 2030’a kadar hava kalitesine ve belediye atık yönetimi ve diğer atık yönetimlerine özel önem göstererek kentlerin kişi başına düşen olumsuz çevresel etkilerinin azaltılması
11.6.1. Düzenli olarak toplanan ve uygun nihai bertaraf edilebilen kentsel katı atıkların toplam kentsel katı atıklara (şehir bazında) oranı
11.6.2. Şehirlerdeki (nüfusa göre ağırlıklı) ince partikül maddelerin (örneğin PM2.5 ve PM10) yıllık ortalama seviyeleri
11.7. 2030’a kadar özellikle kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engellilerin güvenli, kapsayıcı ve erişilebilir yeşil alanlara ve kamu alanlarına evrensel erişimlerinin güvence altına alınması
11.7.1. Cinsiyet, yaş ve engelli kişilere göre kamu kullanımına tamamen açık, yapılaşmış alanların şehirlerdeki ortalama payı
11.7.2. Cinsiyet, yaş, engellilik durumu ve olay yerine göre, son 12 ay içinde fiziksel ya da cinsel taciz mağduru kişilerin oranı
11.a. Ulusal ve bölgesel kalkınma planlamasını güçlendirerek kentsel, kent çevresindeki ve kırsal alanlar arasındaki olumlu ekonomik, sosyal ve çevresel bağlantıların desteklenmesi
11.a.1. Şehirlerin büyüklüğü kırılımına göre nüfus projeksiyonları ve kaynak ihtiyaçlarını entegre eden kentsel ve bölgesel kalkınma planlarınının uygulandığı şehirlerde yaşayan nüfusun oranı
11.b. 2020’ye kadar kapsamaya, kaynak etkinliğine, iklim değişikliğine uyuma ve afetlere karşı dayanıklılığa yönelik entegre politikaları ve planları benimseyen ve uygulayan şehirlerin ve insan yerleşimlerinin sayısının önemli ölçüde artırılması ve Sendai Afet Riskini Azaltma Çerçeve Eylem Planı 2015-2030 doğrultusunda bütüncül bir afet risk yönetiminin her düzeyde geliştirilmesi ve uygulanması
11.b.1. Sendai Afet Risk Azaltma Çerçevesi 2015-2030 doğrultusunda yerel afet risk azaltma stratejilerini benimseyen ve uygulayan yerel yönetimlerin oranı
11.b.2. Ulusal ve yerel düzeyde afet risk azaltma stratejilerine sahip ülke sayısı
11.c. En az gelişmiş ülkelerin finansal ve teknik yardım aracılığıyla yerel malzemeler kullanarak sürdürülebilir ve dayanıklı binalar inşa etmelerinin desteklenmesi
11.c.1. En az gelişmiş ülkelerde, yerel malzemeler kullanılarak inşa edilen ve tadilat yapılan dayanıklı, sürdürülebilir ve kaynak etkin binalara tahsis edilen finansal yardım oranı
12. SORUMLU TÜKETİM VE ÜRETİM
12.1. Gelişmiş ülkelerin başı çekmesi ve bütün ülkelerin harekete geçmesiyle, gelişmekte olan ülkelerin kalkınma ve yetkinliklerini göz önünde bulundurarak Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim İçin 10 Yıllık Çerçeve Programı’nın uygulanması
12.1.1. Bir öncelik ya da ulusal politikalardaki bir hedef olarak sürdürülebilir tüketim ve üretimi (SCP) yaygınlaştıran ya da sürdürülebilir tüketim ve üretim SCP - Ulusal Eylem Planları'na sahip ülke sayısı
12.2. 2030’a kadar doğal kaynakların sürdürülebilir yönetiminin ve etkin kullanımının sağlanması
12.2.1. Madde ayak izi, kişi başına düşen madde ayak izi ve GSYH başına madde ayak izi
12.2.2. Yurtiçi madde tüketimi, kişi başına yurt içi madde tüketimi ve GSYH başına yurt içi madde tüketimi
12.3. 2030’a kadar perakende ve tüketici düzeylerinde kişi başına düşen küresel gıda atığının yarıya indirilmesi ve hasat sonrası kayıplar dâhil üretimdeki ve tedarik zincirlerindeki gıda kayıplarının azaltılması
12.3.1. Küresel gıda kaybı endeksi
12.4. 2020’ye kadar üzerinde anlaşmaya varılan uluslararası çerçevelere uygun olarak kimyasalların ve tüm atıkların yaşam döngüleri boyunca çevresel olarak sağlam biçimde yönetimlerinin sağlanması ve bu kimyasalların ve atıkların insan sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirgemek için havaya, suya ve toprağa karışmalarının önemli ölçüde azaltılması
12.4.1. İlgili her anlaşma gereği tehlikeli atıklar ve diğer kimyasallarla ilgili bilgi aktarım taahhüdü bulunan, uluslararası çok taraflı anlaşmalara dahil olan tarafların sayısı
12.4.2. Atık bertaraf şekline göre kişi başına üretilen tehlikeli atık ve işlenmiş tehlikeli atık oranı
12.5. 2030’a kadar önleme, azaltma, geri dönüşüm ve tekrar kullanma yoluyla katı atık üretiminin önemli ölçüde azaltılması
12.5.1. Ulusal geri dönüşüm oranı, geri dönüştürülmüş materyal ton miktarı
12.6. Özellikle büyük ve uluslarötesi şirketler başta olmak üzere şirketlerin sürdürülebilir uygulamaları kabul etmelerinin ve sürdürülebilirlik bilgilerini raporlama döngülerine entegre etmelerinin teşvik edilmesi
12.6.1. Sürdürülebilirlik raporları yayınlayan şirketlerin sayısı
12.7. Ulusal politikalar ve öncelikler doğrultusunda sürdürülebilir olan kamu ihalesi uygulamalarının desteklenmesi
12.7.1. Sürdürülebilir kamu ihale politikaları ve eylem planları uygulayan ülkelerin sayısı
12.8. 2030’a kadar her yerde herkesin sürdürülebilir kalkınmayla ilgili bilgi ve farkındalık edinmesinin ve doğayla uyum içinde bir yaşam sürmesinin güvence altına alınması
12.8.1. (a) Ulusal eğitim politikaları içinde, (b) müfredatta, (c) öğretmen eğitiminde ve (d) öğrenci değerlendirmede; (i) küresel vatandaşlık eğitimi ve (ii) sürdürülebilir kalkınma için eğitimin (iklim değişikliği eğitimi dâhil) ne ölçüde yaygın hale getirildiği
12.a. Gelişmekte olan ülkelerin daha sürdürülebilir tüketim ve üretim kalıplarına yönelmeleri için bilimsel ve teknolojik kapasitelerini güçlendirme konusunda desteklenmeleri
12.a.1. Gelişmekte olan ülkelere sürdürülebilir tüketim, üretim ve çevreye uyumlu teknolojiler için araştırma geliştirmede alanında yapılan yardım miktarı
12.b. İstihdam yaratan ve yerel kültür ve ürünlerini teşvik eden sürdürülebilir bir turizm için sürdürülebilir kalkınma etkilerini denetlemeye olanak sağlayan araçlar geliştirilmesi ve uygulanması
12.b.1. Üzerinde uzlaşılmış izleme ve değerlendirme araçları bulunan sürdürülebilir turizm stratejilerinin ya da politikalar ve uygulanan sürdürülebilir eylem planlarının sayısı
12.c. Piyasa aksaklıklarının ortadan kaldırılmasıyla ulusal koşullara uygun bir biçimde, gelişmekte olan ülkelerin özel ihtiyaç ve durumlarını göz önünde bulundurarak ve etkilenmiş toplulukları koruyacak biçimde kalkınmaları üzerindeki olası olumsuz etkileri en aza indirgeyerek çevresel etkilere sahip zararlı teşviklerin aşamalı olarak ortadan kaldırılması ve vergilendirmenin yeniden yapılandırılması da dâhil olmak üzere savurgan tüketime özendiren verimsiz fosil yakıtlara yönelik teşviklerin verimli hale getirilmesi
12.c.1. Toplam ulusal fosil yakıt harcamalarına ve GSYH'ye (üretim ve tüketim) oranı olarak, fosil yakıtlara verilen sübvansiyon miktarı
13. İKLİM EYLEMİ
13.1. İklimle ilgili tehlikelere ve doğal afetlere karşı dayanıklılığın ve uyum kapasitesinin bütün ülkelerde güçlendirilmesi
13.1.1. Ulusal ve yerel düzeyde afet riski azaltma stratejileri olan ülkelerin sayısı
13.1.2. 100 000 kişi başına afetlerden etkilenen, kaybolan ve ölen kişi sayısı
13.2. İklim değişikliğiyle ilgili önlemlerin ulusal politikalara, stratejilere ve planlara entegre edilmesi
13.2.1. Gıda üretimini tehdit etmeyen bir şekilde düşük sera gazı emisyonu geliştirme ve iklim direncini geliştirmek ve iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine uyum yeteneğini arttıran entegre bir politika/strateji/planın operasyonelleştirilmesi ya da kurulmasını tebliğ eden ülkelerin sayısı (ulusal bir uyum planı, ulusal belirlenen katkı, ulusal iletişim, iki yıllık güncelleme raporu veya diğerlerini içeren)
13.3. İklim değişikliği azaltım, iklim değişikliğine uyum, etkinin azaltılması ve erken uyarı konularında eğitimin, farkındalık yaratmanın ve insani ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesi
13.3.1. Birincil, ikincil ve üçüncül öğretim programlarına (iklim değişikliği hakkında) hafifletme, uyum, etki azaltma ve erken uyarı entegre etmiş ülkelerin sayısı
13.3.2. Kalkınma eylemleri, teknoloji transferi, azaltma, uyum (iklim değişikliği hakkında) uygulamak için kurumsal, sistemik ve bireysel kapasite geliştirmenin güçlendirilmesini tebliğ eden ülkelerin sayısı
13.a Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne taraf olan gelişmiş ülkeler tarafından üstlenilen, anlamlı azaltım eylemleri ve uygulamada şeffaflık bağlamında, gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarını ele almak için 2020’ye kadar yıllık 100 milyar doların ortaklaşa seferber edilmesi taahhüdünün uygulanması ve Yeşil İklim Fonu’nun sermayelendirme yoluyla olabildiğince kısa sürede tam olarak faaliyete geçirilmesi
13.a.1. 2020 itibariyle 100 milyar dolarlık ödenebilir taahhüt doğrultusunda (gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaçlarını ele almak için BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi'ne taraf ülkelerce üstlenilen) her yıl için seferber edilen ABD doları miktarı
13.b Kadınlara, gençlere, yerel topluluklara ve dışlanmış gruplara odaklanarak en az gelişmiş ülkelerde ve gelişmekte olan küçük ada devletlerinde iklim değişikliğiyle ilgili etkili planlama ve yönetim kapasitesini artıracak mekanizmaların desteklenmesi
13.b.1. Kadınlara, gençlere, yerel ve dışlanmış topluluklara odaklanmayı içeren iklim değişikliğiyle ilişkili etkili yönetim ve planlama kapasitelerinin yükseltilmesi mekanizmaları için finans, teknoloji ve kapasite geliştirmeyi kapsayan özel destek ve bir miktar destek alan en az gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan küçük ada devletlerinin sayısı
14. SUDAKİ YAŞAM
14.1. 2025’e kadar özellikle karasal kökenli faaliyetlerden kaynaklanan, deniz çöpü ve gıda atıklarının dökülmesinden kaynaklanan su kirliliği de dâhil deniz kirliliğinin tüm biçimlerinin önlenmesi ve önemli ölçüde azaltılması
14.1.1. Kıyı ötrofikasyon (sudaki azot ve fosfatın artması) İndeksi ve yüzen plastik enkaz yoğunluğu
14.2. 2020’ye kadar önemli olumsuz etkilerden kaçınmak için dayanıklılığın güçlendirilmesi de dâhil olmak üzere deniz ve kıyı ekosistemlerinin sürdürülebilir biçimde yönetilmesi ve korunması ve sağlıklı ve üretken okyanuslara sahip olmak adına okyanusların eski haline döndürülmesi için harekete geçilmesi
14.2.1. Ekosistem tabanlı yaklaşımlar kullanılarak yönetilen ulusal ayrıcalıklı ekonomik bölgelerin oranı
14.3. Her düzeyde geliştirilmiş bilimsel iş birliği aracılığıyla okyanus asitlenmesinin etkilerinin ele alınması ve en aza indirgenmesi
14.3.1. Ölçümünde anlaşılan temsili örnekleme istasyonları takımının ortalama deniz asit derecesi (pH)
14.4. 2020’ye kadar balık stoklarını mümkün olan en kısa zamanda eski durumuna getirmek ya da en azından biyolojik karakteristiklerine göre maksimum sürdürülebilir ürünü verecek seviyelere ulaştırmak için balık hasadının etkin bir biçimde düzenlenmesi, aşırı avlanma, yasa dışı, bildirilmeyen ve düzenlemesiz balıkçılığın ve doğaya zararlı balıkçılık uygulamalarının sona erdirilmesi ve bilime dayalı yönetim planlarının uygulanması
14.4.1. Biyolojik sürdürülebilir seviyelerdeki balık stoklarının oranı
14.5. 2020’ye kadar kıyı ve deniz alanlarının en az yüzde 10’unun ulusal ve uluslararası hukuka uygun biçimde ve mevcut en güncel bilimsel bilgilere dayanarak korunması
14.5.1. Deniz alanlarıyla ilgili olarak korunan alanların kapsamı
14.6. Gelişmekte olan ve en az gelişmiş ülkelere özel ve farklı muamele ilkesinin Dünya Ticaret Örgütü balıkçılık teşvikleri müzakerelerinin ayrılmaz bir parçasını oluşturduğunu yeniden teyit ederek 2020’ye kadar kapasite aşımı ve aşırı avlanmaya katkıda bulunan balıkçılık teşviklerinin bazı türlerinin yasaklanması, yasa dışı, bildirilmeyen ve düzenlemesiz balıkçılığa katkıda bulunan teşviklerin ortadan kaldırılması ve bu tür yeni teşviklerin uygulamaya konmasından kaçınılması
14.6.1. Ülkelerin; yasadışı, bildirilmemiş ve düzenlemesiz balıkçılıkla mücadele edilmesini amaçlayan uluslararası belgelerin uygulanması konusundaki ilerlemesi
14.7. 2030’a kadar balıkçılık, su ürünleri yetiştiriciliği ve turizmin sürdürülebilir yönetimi yoluyla deniz kaynaklarının sürdürülebilir kullanımından elde edilerek gelişmekte olan küçük ada devletlerine ve en az gelişmiş ülkelere sunulan ekonomik yararların artırılması
14.7.1. Gelişmekte olan küçük ada ülkeleri, az gelişmiş ülkeler ve tüm ülkelerdeki GSYH'nın bir yüzdesi olarak sürdürülebilir balıkçılık
14.a Okyanus sağlığını geliştirmek ve deniz biyoçeşitliliğinin özellikle gelişmekte olan küçük ada devletleri ve en az gelişmiş ülkeler olmak üzere gelişmekte olan ülkelerin kalkınmasına sağladığı katkıyı artırmak için, Deniz Teknolojisi Transferine İlişkin Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonu Kriterleri ve Rehberleri’ni göz önünde bulundurarak bilimsel bilginin artırılması, araştırma kapasitesinin geliştirilmesi ve deniz teknolojisinin transfer edilmesi
14.a.1. Deniz teknolojisi alanında araştırmaya ayrılan toplam araştırma bütçesinin oranı
14.b Küçük çaplı balıkçıların deniz kaynaklarına ve piyasalarına erişimlerinin sağlanması
14.b.1. Küçük ölçekli balıkçıların erişim haklarını koruyan ve tanıyan yasal/düzenleyici/politik/kurumsal çerçevenin uygulanması konusunda ülkelerin ilerlemesi
14.c “İstediğimiz Gelecek” başlıklı konferans çıktısının 158. fıkrasında hatırlatıldığı üzere, okyanusların ve kaynaklarının korunması ve sürdürülebilir kullanımı için yasal bir çerçeve oluşturan Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’nde belirtildiği gibi, uluslararası hukukun uygulanmasının sağlanmasıyla okyanusların ve kaynaklarının korunmasının ve sürdürülebilir kullanımının geliştirilmesi
14.c.1. Okyanusların ve kaynaklarının sürdürülebilir kullanımı ve korunması için, Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’nde yansıtıldığı gibi uluslararası hukuku, okyanuslarla ilişkili belgeler, kurumsal çerçeveler, yasa ve politikalar aracılığıyla uygulayan, kabul eden ve ilerleme kaydettiğini onaylayan ülkelerin sayısı
15. KARASAL YAŞAM
15.1. 2020’ye kadar özellikle ormanlarda, sulak alanlarda, dağlarda ve kurak alanlardaki karasal ve iç tatlısu ekosistemlerinin uluslararası anlaşmalardan doğan yükümlülükler doğrultusunda korunmasının, eski haline getirilmesinin ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması
15.1.1. Toplam arazi alanının oranı olarak ormanlık alan
15.1.2. Ekosistem türüne göre karasal ve tatlısu biyoçeşitlilik açısından korunan alanlarla kaplı önemli alanların oranı
15.2. 2020’ye kadar her tür ormanın sürdürülebilir yönetiminin sağlanmasının desteklenmesi, ormansızlaşmanın sona erdirilmesi, tahrip edilmiş ormanların eski haline döndürülmesi ve ağaçlandırma ve yeniden ormanlaştırmanın küresel olarak önemli ölçüde artırılması
15.2.1. Sürdürülebilir orman yönetimine doğru ilerleme
15.3. 2030’a kadar çölleşmeyle mücadele edilmesi, çölleşme, kuraklık ve sellerden etkilenen alanlar dâhil tahrip edilmiş toprakların eski haline getirilmesi ve arazi bozulumunun olduğu, nötr bir dünya yaratmak için çaba gösterilmesi
15.3.1. Toplam arazi alanı üzerindeki bozulmuş arazi oranı
15.4. 2030’a kadar sürdürülebilir kalkınma açısından çok önemli bir rol oynayan yararların sağlanması adına kapasite geliştirmek için dağ ekosistemlerinin ve biyoçeşitliliğinin korunmasının güvence altına alınması
15.4.1. Dağ biyoçeşitliliği için önemli korunan alanların kapsanması
15.4.2. Dağ Yeşil Örtü Endeksi
15.5. Doğal habitatların bozulmasını azaltmak için acil ve kararlı biçimde harekete geçilmesi, biyoçeşitlilik kaybının durdurulması ve 2020’ye kadar yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olan türlerin korunması ve nesillerinin tükenmesinin engellenmesi
15.5.1. Kırmızı Liste Endeksi
15.6. Üzerinde uluslararası olarak anlaşmaya varıldığı gibi, genetik kaynakların kullanımından kazanılan yararların adil ve eşitlikçi biçimde paylaşımının desteklenmesi ve bu tür kaynaklara erişimin teşvik edilmesi
15.6.1. Faydaların adil ve eşit bir şekilde paylaşımını sağlamak için yasal, idari ve politika çerçevelerini benimseyen ülkelerin sayısı
15.7. Korunan flora ve fauna türlerinin yasa dışı avlanması ve kaçakçılığının yapılmasını sona erdirmek için acil olarak harekete geçilmesi ve yasa dışı vahşi yaşam ürünlerinin arz ve talebi sorununun ele alınması
15.7.1. Yasa dışı av ve kaçakçılık vasıtasıyla doğal hayatın ticarileşmesi oranı
15.8. 2020’ye kadar istilacı yabancı türlerin kara ve deniz ekosistemleri üzerindeki etkilerinin azaltılması, yayılmalarının önlenmesi için gerekli önlemlerin alınması ve tehlike teşkil eden daha öncelikli türlerin kontrolünün sağlanması ya da yok edilmesi
15.8.1. İstilacı yabancı türlerin önlenmesi ya da kontrolüne yeterli kaynak sağlayan ve ilgili ulusal mevzuatı benimseyen ülkelerin oranı
15.9. 2020’ye kadar ekosistem ve biyoçeşitlilik değerlerinin ulusal ve yerel planlamalara, kalkınma süreçlerine, yoksulluğun azaltılmasına ilişkin stratejilere ve raporlara entegre edilmesi
15.9.1. 2011-2020 Biyoçeşitlilik Stratejik Planı'nın Aichi Biyoçeşitlilik Hedefi 2 ile uyumlu ulusal hedeflere yönelik ilerleme
15.a Biyoçeşitliliği ve ekosistemleri korumak ve sürdürülebilir biçimde kullanmak için bütün kaynaklardan elde edilen finansal kaynakların seferber edilmesi ve önemli ölçüde artırılması
15.a.1. Biyoçeşitlilik ve ekosistemlerin sürdürülebilir kullanımı ve korunması konusunda resmi kalkınma yardımı ve kamu harcamaları
15.b Sürdürülebilir orman yönetimini her düzeyde finanse etmek için bütün kaynaklardan elde edilen kaynakların seferber edilmesi ve gelişmekte olan ülkelere koruma ve yeniden ormanlaştırmayı da kapsayan bu tür bir yönetim geliştirilmeleri için yeterli teşvik sunulması
15.b.1. Biyoçeşitlilik ve ekosistemlerin sürdürülebilir kullanımı ve korunması konusunda resmi kalkınma yardımı ve kamu harcamaları
15.c Yerel halkların sürdürülebilir geçim kaynaklarına sahip olma kapasitelerinin artırılmasını da kapsayan korunan türlerin yasa dışı avlanması ve kaçakçılığının yapılmasıyla mücadele etme çabalarına küresel destek verilmesi
15.c.1. Yasa dışı av ve kaçakçılık vasıtasıyla doğal hayatın ticarileşmesi oranı
16. BARIŞ VE ADALET
16.1. Şiddetin tüm biçimlerinin ve şiddete bağlı ölüm oranlarının her yerde büyük ölçüde azaltılması
16.1.1. Cinsiyet ve yaşa göre 100.000 nüfus başına kasten adam öldürme mağdurlarının sayısı
16.1.2. Cinsiyet, yaş ve nedene göre 100.000 nüfus başına çatışmaya bağlı ölümler
16.1.3. Önceki 12 ay içinde fiziksel, psikolojik veya cinsel şiddete maruz kalan nüfusun oranı
16.1.4. Yaşadıkları alanın çevresinde yalnız yürürken güvende hisseden nüfusun oranı
16.2. Çocuk istismarının, sömürüsünün, ticaretinin ve çocuklara karşı şiddet ve işkencenin her türünün sona erdirilmesi
16.2.1. Son bir ay içinde bakıcılar tarafından herhangi bir fiziksel ceza ve / veya psikolojik saldırganlığa maruz kalan 1-17 yaş arası çocukların oranı
16.2.2. Cinsiyet, yaş ve istismar türüne göre 100.000 nüfus başına insan kaçakçılığı mağdurlarının sayısı
16.2.3. 18 yaşına kadar cinsel şiddete maruz kalan 18-29 yaş arası genç kadın ve erkeklerin oranı
16.3. Hukukun üstünlüğünün ulusal ve uluslararası düzeylerde geliştirilmesi ve herkesin adalete eşit biçimde erişiminin güvence altına alınması
16.3.1. Önceki 12 ay içinde yetkili makamlar veya diğer resmi olarak tanınmış uyuşmazlık çözme mekanizmalarına mağduriyetini bildiren şiddet mağdurlarının oranı
16.3.2. Genel cezaevi nüfusunun bir oranı olarak hüküm giymemiş tutuklular
16.4. 2030’a kadar yasa dışı para ve silah akışının büyük ölçüde azaltılması, çalınan varlıkların geri alınmasının güvence altına alınması ve organize suçun her türüyle mücadele edilmesi
16.4.1. İç ve dış yasadışı finansal akımların toplam değeri (cari ABD Doları ile)
16.4.2. Uluslararası standartlar ve hukuki araçlar uyarınca izlenen ve kayıtlanan hacizli küçük ve hafif silahların oranı
16.5. Yolsuzluk ve rüşvetin tüm biçimlerinin önemli ölçüde azaltılması
16.5.1. Önceki 12 ay boyunca en azından bir kamu görevlisiyle teması olan kişilerden kamu görevlileri tarafından rüşvet istenilen ya da bir kamu görevlisine rüşvet veren kişilerin oranı
16.5.2. Önceki 12 ay boyunca en azından bir kamu görevlisiyle teması olan işletmelerden kamu görevlileri tarafından rüşvet istenilen ya da bir kamu görevlisine rüşvet veren işletmelerin oranı
16.6. Her düzeyde etkili, hesap verebilir ve şeffaf kurumlar kurulması
16.6.1. Sektör, bütçe kodu ve benzerlerine göre orijinal bütçenin oranı olarak birincil kamu harcamaları
16.6.2. Son kamu hizmeti tecrübelerinden memnun kalan nüfusun oranı
16.7. Her düzeyde duyarlı, kapsayıcı, katılımcı ve temsil edici karar verme mekanizmalarının oluşturulması
16.7.1. Kamu kurumlarındaki (ulusal ve yerel yasama, kamu hizmeti ve yargı) pozisyonların dağılımının ulusal dağılımlara (cinsiyet, yaş, engelliler ve nüfus gruplarına göre) oranı
16.7.2. Cinsiyet, yaş, engellilik ve nüfus grubuna göre karar alma sürecinin kapsayıcı ve duyarlı olduğuna inanan nüfusun oranı
16.8. Gelişmekte olan ülkelerin küresel yönetişim kurumlarına katılımlarının sağlanması ve güçlendirilmesi
16.8.1. Gelişmekte olan ülkelerin uluslararası kuruluşlarda oy hakkı ve üyelik oranı
16.9. 2030’a kadar herkese doğum kaydı dâhil yasal kimlik kazandırılması
16.9.1. Yaşa göre, bir sivil otorite tarafından doğumları tescil edilen 5 yaş altı çocukların oranı
16.10. Ulusal mevzuata ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak bilgiye kamu erişiminin sağlanması ve temel özgürlüklerin korunması
16.10.1. Önceki 12 ay içinde öldürme, adam kaçırma, zorla kaybedilme, keyfi gözaltı ve eziyete uğrayan gazeteci, ilişkili medya personeli, sendikacı ve insan hakları savunucularına ilişkin doğrulanmış vaka sayısı
16.10.2. Halkın bilgiye erişimi için anayasal, yasal ve / veya politik düzenlemeleri benimseyen ve uygulayan ülkelerin sayısı
16.a Özellikle gelişmekte olan ülkelerde şiddeti önlemek ve terör ve suçla mücadele etmek için her düzeyde kapasite geliştirilmesi adına ilgili ulusal kurumların uluslararası iş birliği yoluyla ilgili ulusal kurumların güçlendirilmesi
16.a.1. Paris İlkelerine uygun olarak bağımsız ulusal insan hakları kurumlarının varlığı
16.b Sürdürülebilir kalkınma için ayrımcılık gözetmeyen yasa ve politikaların ilerletilmesi ve uygulanması
16.b.1. Uluslararası insan hakları hukuku çerçevesinde yasaklanan ayrımcılığın zemini temelinde, önceki 12 ay içinde bizzat ayrımcılığa ya da tacize uğradığını hissettiğini bildiren nüfusun oranı
17. FİNANS
17.1. Vergi ve diğer gelir hasılatı için yurt içi kapasiteyi artırmak için gelişmekte olan ülkelere uluslararası destek sağlanması yoluyla yurt içi kaynak seferberliğinin güçlendirilmesi
17.1.1. Kaynağına göre GSYH'nın bir oranı olarak toplam devlet gelirleri
17.1.2. Yurtiçi vergilerle finanse edilen iç bütçenin oranı
17.2. Pek çok gelişmiş ülkenin gelişmekte olan ülkelere yapacağı Resmi Kalkınma Yardımı (RKY) için ayrılan gayri safi milli hasıla (GSMH) payını 0,7’ye ve en az gelişmiş ülkelere yapacağı Resmi Kalkınma Yardımı (RKY) için ayrılan gayri safi milli hasıla (GSMH) payını da yüzde 0,15 ila 0,20’ye ulaştırma taahhütleri dâhil resmi kalkınma yardımına ilişkin taahhütlerin gelişmiş ülkeler tarafından tam olarak gerçekleştirilmesi (RKY sağlayıcıları en az gelişmiş ülkelere yönelik en az yüzde 0,20 RKY/GSMH hedefi koymaları yönünde teşvik edileceklerdir.)
17.2.1. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) Kalkınma Yardımı Komitesi donörlerinin gayri safi milli hasılasının (GSMH) bir oranı olarak toplam ve en az gelişmiş ülkelere net resmi kalkınma yardımı
17.3. Gelişmekte olan ülkeler için çok sayıda kaynaktan elde edilen ek finansal kaynakların seferber edilmesi
17.3.1. Toplam yurt içi bütçenin bir oranı olarak doğrudan yabancı yatırımlar (DYY), resmi kalkınma yardımı ve Güney-Güney İşbirliği
17.3.2. Toplam GSYH'nın bir oranı olarak (ABD Doları cinsinden) havale hacmi
17.4. Gelişmekte olan ülkelerin borç finansmanı, borç hafifletme ve borç yeniden yapılandırmayı güçlendirmeyi hedefleyen eşgüdümlü politikalar aracılığıyla uzun vadeli borç sürdürülebilirliğini sağlamalarına yardım edilmesi ve uygun görüldüğünde borç sıkıntısını azaltmak için ağır borç yükü altındaki yoksul ülkelerin dış borç sorunlarının ele alınması
17.4.1. Mal ve hizmet ihracatının bir oranı olarak borç servisi
17.5. En az gelişmiş ülkeler için yatırım teşvik uygulamalarının kabul edilmesi ve uygulanması
17.5.1. En az gelişmiş ülkeler için yatırım promosyonu rejimlerini benimseyen ve uygulayan ülke sayısı
Teknoloji
17.6. Bilim, teknoloji ve yenilikçilik alanlarında Kuzey-Güney, Güney-Güney ve üçlü bölgesel ve uluslararası iş birliğinin ve bilim, teknoloji ve yenilikçiliğe erişimin ilerletilmesi ve özellikle Birleşmiş Milletler düzeyinde mevcut mekanizmalar arasında geliştirilmiş iş birliği ve küresel bir teknoloji kolaylaştırma mekanizması aracılığıyla üzerinde anlaşmaya varılan hükümler konusunda bilgi paylaşımının çoğaltılması
17.6.1. İş birliği türüne göre ülkeler arasındaki bilim ve / veya teknoloji iş birliği anlaşmaları ve programlarının sayısı
17.6.2. Hıza göre 100 kişiye düşen sabit internet genişbant abonelikleri
17.7. Çevresel açıdan sağlam teknolojilerin gelişmekte olan ülkelerde üzerinde ortak olarak anlaşmaya varıldığı üzere ayrıcalıklı ve öncelikli koşullar da dâhil olmak üzere uygun koşullarda gelişiminin, transferinin ve yayılmasını desteklenmesi
17.7.1. Çevreye duyarlı teknolojilerin geliştirilmesi, transferi, yayılması ve yayılmasını teşvik eden gelişmekte olan ülkeler için onaylanmış toplam fon tutarı
17.8. 2017 yılına kadar en az gelişmiş ülkeler için teknoloji bankasının ve bilim, teknoloji ve yenilikçilik kapasite geliştirme mekanizmasının tam olarak faaliyete geçirilmesi ve özellikle bilgi ve iletişim teknolojileri olmak üzere etkinleştirme teknolojileri kullanımının artırılması
17.8.1. İnternet kullanan bireylerin oranı
Kapasite geliştirme
17.9. Kuzey-Güney, Güney-Güney ve üçlü iş birliği aracılığıyla tüm Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerinin uygulanabilmesi adına ulusal planları desteklemek amacıyla gelişmekte olan ülkelerdeki etkili ve hedeflenen kapasite geliştirme uygulamaları için uluslararası destek sağlanması
17.9.1. Gelişmekte olan ülkelere sözü verilen mali ve teknik yardımın (Kuzey-Güney, Güney-Güney ve üçlü iş birliği aracılığını içeren) dolar değeri
Ticaret
17.10. Doha Kalkınma Gündemi çerçevesinde yürütülen müzakerelerin sonuca varması aracılığıyla, Dünya Ticaret Örgütü bünyesinde evrensel, kurallara dayanan, açık, ayrım gözetmeyen ve eşitlikçi, çok taraflı bir ticaret sisteminin desteklenmesi
17.10.1. Dünya çapında ağırlıklı tarife- ortalama
17.11. Gelişmekte olan ülkelerin ihracatlarının özellikle en az gelişmiş ülkelerin küresel ihracat payının 2020’ye kadar iki katına çıkarılması amacıyla büyük ölçüde artırılması
17.11.1. Gelişmekte olan ülkelerin ve en az gelişmiş ülkelerin küresel ihracat payı
17.12. En az gelişmiş ülkelerden ithal edilen ürünlere uygulanabilir ayrıcalıklı menşei kurallarının şeffaf ve basit olmasının sağlanması da dâhil olmak üzere, Dünya Ticaret Örgütü kararlarına uygun olarak, en az gelişmiş ülkeler için gümrükten ve kotadan muaf, devamlılık arz eden bir piyasa erişimi sağlanması ve piyasa erişiminin kolaylaştırılmasına katkıda bulunulması
17.12.1. Gelişmekte olan ülkeler, en az gelişmiş ülkeler ve gelişmekte olan küçük ada devletlerine göre karşılaşılan ortalama tarifeler
Sistemik konular
Politika ve kurumsal tutarlılık
17.13. Politika koordinasyonu ve tutarlılığı yoluyla küresel makroekonomik istikrarın geliştirilmesi
17.13.1. Makroekonomik gösterge tablosu
17.14. Sürdürülebilir kalkınma için politika tutarlılığının geliştirilmesi
17.14.1. Sürdürülebilir kalkınma politika tutarlılığını geliştirmek için yerinde mekanizmaları olan ülkelerin sayısı
17.15. Her ülkenin yoksulluğun ortadan kaldırılması ve sürdürülebilir kalkınma için politikalar oluşturması ve uygulaması amacıyla politik alanı ve liderliğine saygı duyulması
17.15.1. Kalkınma iş birliği sağlayıcıları tarafından ülkenin sahip olduğu sonuç çerçeveleri ve planlama araçlarının kullanımı kapsamı
Çok paydaşlı ortaklıklar
17.16. Sürdülebilir Kalkınma Hedeflerine özellikle gelişmekte olan ülkeler olmak üzere bütün ülkelerde ulaşılmasının desteklenmesi için bilgi, uzmanlık, teknoloji ve finansal kaynakları seferber eden ve paylaşan çok paydaşlı ortaklıklar tarafından tamamlanan Sürdürülebilir Kalkınma için Küresel Ortaklıkların çoğaltılması
17.16.1. Sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşılmasını destekleyen çok paydaşlı geliştirme etkinliği izleme çerçevelerinde, ilerleme rapor eden ülkelerin sayısı
17.17. Ortaklıkların deneyim ve kaynak sağlama stratejileri paydasına dayanan kamu, kamu-özel ve sivil toplum ortaklıklarının teşvik edilmesi ve desteklenmesi
17.17.1. Kamu-özel ve sivil toplum ortaklıklarına taahhüt edilen Amerika Birleşik Devletleri doları miktarı
Veri, denetim ve hesap verebilirlik
17.18. 2020’ye kadar, gelir, yaş, ırk, etnik köken, göçmen statüsü, engellilik, coğrafi konum ve ulusal bağlamlardaki ilgili diğer niteliklere göre ayrılan kaliteli, zamanlı ve güvenilir verilerin elde edilebilirliğini büyük ölçüde artırmak için en az gelişmiş ülkeleri ve gelişmekte olan küçük ada devletlerini kapsayan gelişmekte olan ülkelere verilen kapasite geliştirme desteğinin artırılması
17.18.1. Resmi İstatistik Temel İlkeleri doğrultusunda hedefe uygun tam ayrıştırma ile ulusal düzeyde üretilen sürdürülebilir kalkınma göstergelerinin oranı
17.18.2. Resmi İstatistik Temel İlkeleri ile uyumlu ulusal istatistik mevzuatına sahip ülkelerin sayısı
17.18.3. Finansman kaynağına göre tamamen finanse edilen ve uygulanan bir ulusal istatistik planı olan ülkelerin sayısı
17.19. 2030’a kadar gayri safi yurtiçi hasılayı tamamlayan sürdürülebilir kalkınmanın ilerletilmesine yönelik önlemlerin geliştirilmesi için mevcut girişimlerin üzerine eklemeler yapılması ve gelişmekte olan ülkelerde istatistiki kapasite geliştirme çabalarının desteklenmesi
17.19.1. Gelişmekte olan ülkelerde istatistiksel kapasiteyi güçlendirmek için tahsis edilen mevcut tüm kaynakların dolar değeri
17.19.2. (a) Son 10 yıl içinde yürütülen en az bir nüfus ve konut nüfus sayımı yapan ve (b) %100 doğum kaydı ve % 80 ölüm kaydı elde edilen ülkelerin oranı
SKA’NIN YERELLEŞTİRİLMESİ
Yerelleşme kelimesi ile SKA’nın yerelde benimsenmesi, uygulanması ve izlenmesi sürecinin anlatılmaktadır. SKA her ne kadar küresel amaçlar olsalar da başarılı şekilde uygulanmaları bu amaçların kentlerimizde bir gerçeklik haline getirilmesiyle mümkündür. Amaçların tamamı yerel yönetimlerin hizmet alanları ile ilişkilidir. Bu nedenle 2030 Gündeminin merkezinde yerel yönetimlerin yer alması kaçınılmaz olarak değerlendirilmektedir.
SKA’NA YEREL YÖNETİMLER PERSPEKTİFİNDEN BİR BAKIŞ
1- YOKSULLUĞA SON
(Yoksulluğun Her Yerde ve Her Haliyle Sonlandırılması):
SKH 1, yoksulluğa çok boyutlu bir açıdan bakmakta ve bu sebeple çoklu ve koordineli müdahaleler gerektirmektedir. Yerel yönetimler yoksulluk içinde yaşayan kişilerin tespit edilmesi ve bu nüfusun yoksulluktan kurtulmasına yardımcı olacak kaynak ve hizmetlerin belirlenmesi için ideal konumdadır.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- İnsanların günlük 1.25 dolardan daha az bir parayla geçinmesi üzerinden ifade edilen aşırı yoksulluğun 2030’a kadar herkes için, her yerde ortadan kaldırılması (SKA 1.1)
- Ulusal tanımlara göre tüm boyutları ile yoksulluk içinde yaşayan her yaştan erkek, kadın ve çocuk nüfusunun 2030’a kadar en az yarıya indirilmesi (SKA 1.2)
- 2030’a kadar, özellikle yoksul ve kırılgan durumdaki insanlar olmak üzere tüm kadınların ve erkeklerin ekonomik kaynaklara ve temel hizmetlere erişme, toprak ve diğer mülk türlerine sahip olma ve üzerinde kontrol kurabilme, miras, doğal kaynaklar, yeni teknolojiler ve mikrofinansı da kapsayan finansal hizmetler gibi konularda eşit haklara sahip olmalarının güvence altına alınması (SKA 1.3)
- 2030’a kadar yoksulların ve kırılgan grupta yer alan kişilerin dirençlilik kazanmalarının sağlanması, iklime bağlı olaylar ve diğer ekonomik, sosyal ve çevresel şoklar ile afetlere karşı kırılganlıkların azaltılması (SKA 1.5)
2- AÇLIĞA SON
(Açlığın Sona Erdirilmesi, Gıda Güvenliğinin Sağlanması, Beslenmenin İyileştirilmesi ve Sürdürülebilir Tarımın Desteklenmesi):
Yerel ve bölgesel yönetimler tarafından kırsal bölgelerdeki özellikle su ve toprak gibi doğal kaynakların yönetilmesi, çevre bölgelerdeki gıda güvenliğinin temelini oluşturan etkenlerden biridir. Yerel yönetimler, yerel gıda zincirini teşvik etmek için ulaşım altyapısını ve piyasasını güçlendirerek tarımsal üretime ve yerel ekonomik büyümeye katkı sağlayabilirler.
Yerel yönetimler kentsel alanlarda bireylerin güvenilir, uygun fiyatlı ve besleyici gıdalara erişim ve tüketim hakkını destekleyebilir. Yerel yönetimler aynı zamanda kentsel planlama, gıdaların taşınması ve depolanmasının yanı sıra, temiz suya ve temizlik hizmetlerine erişimin sağlanmasına yardımcı olmak suretiyle atıkların azaltılmasında ve gıda güvenliğinin sağlanmasında önemli bir rol oynayabilir. Bununla birlikte yerel yönetimler hem kamusal arazilerde hem de şahıs arazilerinde kentsel tarımı teşvik edebilirler.
Yerel yönetimler ayrıca, sağlık hizmetleri ve okullar aracılığı ile çocuk nüfustaki beslenme yetersizliği vakalarını tanımlayıp, üstesinden gelebilirler. Kırsal alanlardaki yerel yönetimler müşterek kaynakları yönebilir ve ikincil hak sahipleri de dahil olmak üzere, görece daha yoksul olan grupların haklarını koruyacak biçimde düzenleyebilir.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2030’a kadar açlığın sona erdirilmesi ve özellikle yoksul nüfus ile çocukların da dahil olduğu kırılgan nüfusun ve herkesin tüm yıl boyunca güvenli, besleyici ve yeterli miktarda gıdaya erişimlerinin sağlanması (SKA 2.1)
- 2030’a kadar yetersiz beslenmenin tüm biçimlerinin ortadan kaldırılması (2025’e kadar 5 yaş altı çocukların büyümelerini engelleyen unsurlar konusunda üzerinde mutabakat sağlanan uluslararası hedeflerin gerçekleştirilmesi de dahil olmak üzere) ve genç kızlar, hamile kadınlar, emziren anneler ve yaşlı insanların beslenme ile ilgili ihtiyaçlarının karşılanması (SKA 2.2)
- 2030’a kadar tarımsal verimliliğin ve özellikle kadınlar, yerel nüfus, çiftçilik ile uğraşan aileler, göçebe çobanlar ve balıkçılar olmak üzere küçük ölçekli gıda üreticilerinin toprağa, diğer verimli kaynaklara ve girdilere, bilgiye, finansal hizmetlere, piyasalara ve katma değer imkanları ile tarım dışı istihdam olanaklarına güvenli ve eşit erişimlerinin sağlanması amacı ile gelirlerinin iki katına çıkarılması (SKA 2.3)
- 2030’a kadar sürdürülebilir gıda üretimi sistemlerinin güvence altına alınması, üretkenliği ve üretimi artıran, ekosistemlerin korunmasına yardımcı olan, iklim değişikliği, zorlu hava koşulları, sel, kuraklık ve benzeri doğal afetlerle mücadele kapasitesini güçlendiren, arazi ve toprak kalitesini tedricen iyileştiren dirençli tarım uygulamalarının yürürlüğe konması (SKA 2.4)
3- SAĞLIKLI BİREYLER
(Sağlıklı Yaşamların Güvence Altına Alınması ve Her Yaşta Esenliğin Desteklenmesi):
Bebek, çocuk ve anne ölümlerinin azaltılması için, temiz su ve sanitasyonun sağlanması gerekmektedir. Kentsel alanlardaki çocuk ölüm oranlarının birçok ülkede yerinde saymasından dolayı, kentsel alanlardaki yerel yönetimlerin bilhassa tedbirli olmaları gerekmektedir. Yerel yönetimler yoksul semtlerde iyileştirme odaklı ve kent yoksullarının temel hizmetlere erişimini sağlayacak programlar vasıtası ile bu sorunun üstesinden gelebilirler.
HIV/AIDS konusu, önemi her geçen gün artan şekilde bir yerel yönetişim konusu olarak görülmektedir. Kentsel alanlar, aşırı nüfus yoğunlukları, ulaşım merkezi olmaları ve kırılgan grupların buralarda yaygın olmasından dolayı sıklıkla HIV/AIDS’in yayılma merkezi olmaktadır. Yerel yönetimler yerel ihtiyaçların belirlenmesinde, HIV/AIDS’e karşı yürütülen faaliyetlerin departmanlar arasında yaygınlaştırılmasında ve ilgili önleme ve müdahale çalışmalarının koordinasyonunda önemli bir rol oynayabilirler. Halihazırda birçok yerel yönetim HIV/AIDS’in önlenmesine yönelik eğitim, bilgi ve hizmet olanakları sunmaktadır.
Bunun yanı sıra yerel yönetimler; hava kirliliğini azaltmak, sağlıklı yaşam tarzlarını güçlendirmek ve trafik kazalarından kaynaklı ölümleri önlemek için kentsel planlama ve toplu taşıma gibi kanalları kullanabilmektedirler. Yerel yönetimler ayrıca doğal kaynakların etkili yönetimi ve çevre koruma programları vasıtasıyla su ve toprak kirliliğinden kaynaklanan ölümlerin azaltılmasına katkıda bulunabilirler.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2030’a kadar küresel ölçekte anne ölüm oranının her 100.000 doğumda 70’in altına indirilmesi (SKA 3.1)
- 2030’a kadar önlenebilir durumda olan bebek ve beş yaş altı çocuk ölümlerinin sonlandırılması (SKA 3.2)
- 2030 yılına kadar AIDS, tüberküloz, sıtma ve diğer tropik hastalıklardan kaynaklı salgınların sonlandırılması ve hepatit, su yoluyla bulaşan hastalıklar ve diğer salgın hastalıklarla mücadele edilmesi (SKA 3.3)
- 2020’ye kadar trafik kazalarından kaynaklanan ölümlerin ve yaralanmaların yarıya indirilmesi (SKA 3.6)
- 2030’a kadar cinsel sağlık ve aile planlamasını da içeren üreme sağlığı hizmetlerine ve bu konuda bilgi ve eğitime evrensel erişimin sağlanması ve üreme sağlığının ulusal stratejilere ve programlara entegre edilmesi (SKA 3.7)
- 2030‘a kadar zararlı kimyasallardan ve hava, su ve toprak kirliliğinden kaynaklanan ölümlerin sayısının önemli ölçüde azaltılması (SKA 3.9)
4- NİTELİKLİ EĞİTİM
(Kapsayıcı, Adil, Nitelikli Eğitimin Güvence Altına Alınması ve Herkes İçin Hayat Boyu Öğrenme İmkanlarının Teşvik Edilmesi):
Bir çok ülkede eğitim - özellikle ilköğretim- yerel yönetimlerin doğrudan sorumlu oldukları alanlar arasındadır, ki bu da SKH 4’ün gerçekleştirilmesinde yerel yönetimlerin çabalarına ihtiyaç duyulacağı anlamına gelmektedir.
Yerel yönetimler toplumların eğitime katılım ve eğitim devamlılığı ile ilgili konularda yaşadıkları zorlukların belirlenip, bu sorunların aşılmasında ideal konumdadırlar.
Yerel yönetimler teknik ve mesleki eğitimleri yerel ekonomik kalkınma stratejileri kapsamına alıp eğitimin işgücü pazarının mevcut beklentileri arasında önem kazanmasını sağlayabilirler.
Yerel yönetimler, kırılgan ve ötekileştirilmiş bireylere ve topluluklara ulaşmak ve onların ihtiyaçlarına uygun eğitim ve öğretim imkanlarına erişimlerini sağlamak için iyi bir konumdadır.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2030’a kadar tüm kız ve erkek çocuklarının ücretsiz, adil ve kaliteli bir ilköğretim ve ortaöğretimi tamamlamalarının ve bu sayede ilgili ve etkili öğrenme çıktılarının elde edilmesinin sağlanması (SKA 4.1)
- 2030’a kadar bütün kız ve erkek çocuklarının, onları ilköğretime hazır hale getirecek nitelikli okul öncesi eğitime erişimlerinin güvence altına alınması (SKA 4.2)
- 2030’a kadar bütün kadınların ve erkeklerin erişilebilir ve kaliteli teknik eğitim, mesleki eğitim ve üniversiteyi kapsayan yükseköğrenime eşit biçimde erişimlerinin sağlanması (SKA 4.3)
- 2030’a kadar istihdam, insana yakışır iş alanları ve girişimcilik için gerekli teknik, mesleki ve diğer ilgili yeterliliklere sahip genç ve yetişkin bireylerin sayılarının önemli ölçüde artırılması (SKA 4.4)
- 2030’a kadar eğitim alanındaki eşitsizliklerinin ortadan kaldırılması ve engelliler, yerel halk ve savunmasız durumdaki çocuklar dahil, kırılgan grupların her düzeyde eğitim ve mesleki eğitime eşit biçimde erişimlerinin sağlanması (SKA 4.5)
- 2030’a kadar sürdürülebilir kalkınma ve sürdürülebilir yaşam tarzları için eğitim, insan hakları, kadın - erkek fırsat eşitliği, barış ve şiddete başvurmama kültürünün geliştirilmesi, dünya vatandaşlığı ile kültürel çeşitliliğin ve kültürün sürdürülebilir kalkınmaya katkısının benimsenmesi yolu ile bütün öğrenciler tarafından sürdürülebilir kalkınma için gereken bilgi ve becerinin kazanımının sağlanması (SKA 4.7)
- Çocuklara, engellilere ve fırsat eşitliğine duyarlı eğitim olanaklarının oluşturulması, geliştirilmesi ve herkes için güvenli, şiddete dayalı olmayan, kapsayıcı ve etkili öğrenme ortamlarının oluşturulması (SKA 4.a)
5- KADIN-ERKEK FIRSAT EŞİTLİĞİ
(Fırsat Eşitliğinin Sağlanması Tüm Kadınların ve Kız Çocuklarının Güçlendirilmesi):
Yerel yönetimler, ayrımcılıktan uzak hizmet sunumu ve adil işe alım uygulamaları vasıtasıyla kadınların güçlendirilmesini sağlayabilir ve kadın erkek fırsat eşitliği konusunda örnek teşkil edebilirler.
Yerel yönetimler kadınlara karşı şiddet ve benzeri zararlı davranışların belirlenip bunlarla mücadele edilmesi konusunda önemli bir konumdadır. Kentsel planlama - özellikle kamusal alanların oluşturulması ve bu alanların korunması- ve yerel denetimler, bu sorunlarla mücadele edilmesinde temel araçlardır. Yerel yönetimlerin ayrıca, şiddete maruz kalmış kadınlara yönelik hizmet sunumu ile ilgili sorumlulukları da bulunmaktadır. Yerel ve bölgesel yönetimler ile kırsal belediyeler, kadınların toprak mülkiyeti ve yönetimi imkanlarına eşit erişiminin önündeki engelleri tanımlayıp bu engellerin aşılmasına yönelik çaba gösterebilirler.
Kadınların güçlendirilmesi konusunda yerel düzeyde seçilmiş kadın sayısının artırılması, hem bu durumun kendi içinde başlı başına bir hedef olmasından hem de ulusal ve bölgesel düzeydeki kurumların ilk adımının yerelde başlamasından dolayı temel bir önceliktir. Yerel yönetimlerde pozisyon sahibi kadın liderler, cinsiyetle ilgili önyargılara meydan okuyup genç kız çocuklarına örnek olabilirler. Yerel yönetimler ayrıca kadınların güçlendirilmesine yönelik birçok engelin üstesinden gelmek için çalışmalarının tüm alanlarında fırsat eşitliğini yaygınlaştırabilirler.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- Kadınlara ve kız çocuklarına karşı her türlü ayrımcılığın her yerde sona erdirilmesi (SKA 5.1)
- Kamusal alanlar ve özel alanlarda, bütün kadınlara ve kız çocuklarına yönelik, kadın ticareti, cinsel ve her türlü istismarı da kapsayan şiddetin her türünün ortadan kaldırılması (SKA 5.2)
- Çocuk evliliği, erken yaşta zorla evlendirilme ve kadınların genital mutilasyonu, gibi bütün zararlı uygulamaların ortadan kaldırılması (SKA 5.3)
- Ücretsiz bakım ve ev işlerinin kamu hizmetleri, altyapı ve sosyal koruma politikalarının sağlanması ve hane ile aile içinde sorumluluğun ulusal açıdan uygun biçimde paylaşılmasının geliştirilmesi yolu ile tanınması ve değer görmesi (SKA 5.4)
- Kadınların siyasi, ekonomik ve sosyal hayatın karar alma süreçlerine tam ve etkin şekilde katılımının teşvik edilmesi ve kadınlara karar alma mekanizmalarında, her düzeyde lider olabilmeleri için eşit fırsatlar tanınmasının güvence altına alınması (SKA 5.5)
- Kadınların ekonomik kaynaklara ulaşma, toprak ve diğer mülk türlerine sahip olma ve üzerlerinde kontrol kurabilme, finansal hizmetler, miras ve doğal kaynaklara erişimleri gibi konularda ulusal yasalara uygun olarak eşit haklara sahip olmaları için reformlar yapılması (SKA 5.a)
- Kadın-Erkek Fırsat Eşitliğinin ilerletilmesi, kadınların ve kız çocuklarının her düzeyde güçlenmeleri için sağlam politikaların ve yasal olarak uygulanabilir mevzuatların kabul edilmesi ve güçlendirilmesi (SKA 5.c)
6- TEMİZ SU VE SIHHİ KOŞULLAR
(Herkes için Yeterli Su ve Sıhhi Tesisat Mevcudiyetinin ve Sürdürülebilir Yönetiminin Sağlanması):
Temiz içme suyuna ve sıhhi tesisata erişimin sağlanması genellikle yerel yönetimlerin sorumlulukları arasında olup, bu hizmetler etkin bir idari yönetişim, doğal kaynakların doğru kullanımı ve başarılı bir kent planlaması çerçevesinde sağlanabilir. Söz konusu zorluklar özellikle kentsel ve kırsal alanlar arasında ulusaltı düzeyde büyük farklılıklar gösterebilmektedir.
Kentsel alanlarda görülen temel sorun, genellikle gayrı resmî yerleşimlerde temel hizmetlere erişim ve özel sektörün yüksek fiyatlı veya kalite kontrolünden yoksun su arzından kaynaklanmaktadır. Kırsal yerleşimlerde ise suya erişimin ücretsiz olabilmesine rağmen, su kaynağına ulaşımın uzun bir süreçten geçmesi, kaynakların kirlenmiş olma ihtimalini ortaya çıkarmaktadır.
Yerel yönetimler çevre koruma önlemleri ve sürdürülebilir katı atık yönetimi vasıtasıyla su kalitesini artırmaya yönelik rol üstlenebilirler.
Entegre su kaynakları yönetimi, planlama ve çevresel politikalarda sınır hatları üzerinde bulunan belediyeler ve bölgeler arasında yatay iş birliğini gerektirir. Yerel yönetimler yoksul semtlerde yaşayan kesim de dahil olmak üzere tüm toplumu, su ve sanitasyon yönetimi konusunda katılımcı bir yapıya teşvik edecek ideal bir konumdadır.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2030’a kadar herkesin güvenilir ve erişilebilir içme suyuna evrensel ve eşit biçimde ulaşımının güvence altına alınması (SKA 6.1)
- 2030’a kadar herkesin yeterli temizlik ve sıhhi koşullara eşit biçimde erişiminin sağlanması ve kadınların, kız çocuklarının ve kırılgan durumda olan kişilerin ihtiyaçlarına özel önem göstererek kamuya açık alanlarda dışkılamanın sona erdirilmesi (SKA 6.2)
- 2030’a kadar kirliliği azaltarak, çöp boşaltmayı ortadan kaldırarak, zararlı kimyasalların ve maddelerin salınımını en aza indirgeyerek, arıtılmamış atık su oranını yarıya indirerek, geri dönüşümü ve güvenli tekrar kullanımı küresel olarak ciddi ölçüde artırarak su kalitesinin yükseltilmesi (SKA 6.3)
- 2030’a kadar etkili su kullanımının tüm sektörlerde büyük ölçüde artırılması, su kıtlığı sorununu çözmek için sürdürülebilir tatlısu tedarikinin sağlanması ve su kıtlığından mustarip kişi sayısının önemli ölçüde azaltılması (SKA 6.4)
- 2030’a kadar uygun görüldüğünde iş birliği yolu ile her düzeyde entegre su kaynakları yönetiminin uygulanması (SKA 6.5)
- 2020’ye kadar dağları, ormanları, sulak alanları, nehirleri, yer altı su tabakasını ve gölleri kapsayan su ekosistemlerinin korunması ve eski haline getirilmesi (SKA 6.6)
- Su ve sıhhi tesisat yönetiminin geliştirilmesi sürecine yerel toplulukların katılımının desteklenmesi ve güçlendirilmesi (SKA 6.b)
7- ERİŞİLEBİLİR VE TEMİZ ENERJİ
(Herkes için Uygun Fiyatlı, Güvenilir ve Sürdürülebilir Modern Enerjiye Erişimin Sağlanması):
Yerel yönetimler çoğu zaman, toplumdaki kırılgan grupların uygun maliyetli enerjiye erişimindeki boşlukları tespit etmek için ideal konumdalardır.
Yerel yönetimler enerji verimliliği konusuna, devlet daireleri, okullar ve benzeri kamu kurumları için yeşil binalar ve yeşil enerji kaynaklarının tedarikine yatırım yaparak ve tedarik uygulamalarına sürdürülebilirlik ile ilgili kriterler ekleyerek katkıda bulunabilirler. Bu girişimler ayrıca enerjiye yapılan kamusal harcamalarının da azalmasına katkı sağlayacaktır.
Kentlerdeki “akıllı şehir “uygulamalarının yanı sıra yerel ulaşım ve kentsel planlama politikaları da enerji verimliliği ve karbon salınımı sorunlarının giderilmesinde etkili olabilecektir.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2030’a kadar uygun fiyatlı, güvenilir ve modern enerji hizmetlerine evrensel erişimin sağlanması (SKA 7.1)
- 2030’a kadar yenilenebilir enerjinin küresel enerji kaynakları içindeki payının önemli ölçüde artırılması (SKA 7.2)
- 2030’a kadar küresel enerji verimliliği ilerleme oranının iki katına çıkarılması (SKA 7.3)
8- İNSANA YAKIŞIR İŞ VE EKONOMİK BÜYÜME
(Kesintisiz, Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Ekonomik Büyümenin, Tam ve Üretken İstihdamın ve Herkes İçin İnsana Yakışır İşlerin Desteklenmesi):
Yerel yönetimler bölgelerimize has kaynakları ve fırsatları değerlendiren yerel ekonomik kalkınma stratejileri aracılığıyla, tabandan tavana yükselen büyümeyi ve istihdamı teşvik edebilirler.
Yerel yönetimler ayrıca çocuk işçiliği tehlikesi altındaki çocukların nüfusunu belirleyip, eğitimlerine devam etmelerini sağlayabilirler. Ayrıca, yerel yönetimler kayıt dışı sektörlerle kuracağı çeşitli iş birlikleri aracılığı ile buralardaki çalışma koşullarının ve sosyal güvenlik mekanizmalarının iyileştirilip, gerekli noktalarda bahse konu sektörleri kayıtlı hale getirmeye teşvik edebilirler.
Yerel yönetimler ayrıca güvenli ve güvenceli çalışma ortamları ile eşit işe eşit ücret politikası uygulamaları ile örnek teşkil edebilirler. Bu uygulamalar aynı zamanda özel ve üçüncül sektörlerle çalışırken kullanılan tedarik koşullarıyla birleştirilebilir.
Ayrıca yerel yönetimler, bölgelerimizdeki turizmin fayda ve maliyetlerinin değerlendirilmesi ve bu sektördeki faaliyetlerin sürdürülebilirliğinin sağlanmasında topluluklarla birlikte çalışmak için ideal konumdadır.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- Üretim faaliyetlerinin, insana yakışır istihdam oluşturmanın, girişimciliğin, yaratıcılık ve yenilikçiliğin desteklendiği kalkınma odaklı politikaların desteklenmesi ve finansal hizmetlere erişim yoluyla mikro, küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin resmiyet kazanmalarının ve büyümelerinin teşvik edilmesi (SKA 8.3)
- 2030’a kadar gençler ve engelliler de dahil tüm kadınların ve erkeklerin tam ve üretken istihdama ve insana yakışır işlere erişimlerinin sağlanması ve eşit işe eşit ücret ilkesinin tam olarak benimsenmesi (SKA 8.5)
- 2020’ye kadar işsiz ya da eğitim görmeyen gençlerin oranının önemli ölçüde azaltılması (SKA 8.6)
- Zorla çalıştırmayı ortadan kaldırmak, modern köleliği ve insan ticaretini sona erdirmek ve çocukların askere alınmaları ve asker olarak kullanılmaları da dahil çocuk işçiliğinin en kötü türlerinin yasaklanmasını ve ortadan kaldırılmasını güvence altına almak için acil ve etkili önlemler alınması ve 2025’e kadar çocuk işçiliğinin her türünün sona erdirilmesi (SKA 8.7)
- Çalışanların haklarının korunması ve özellikle kadın göçmenler başta olmak üzere göçmen işçiler ve güvencesiz işlerde çalışan insanlar dahil bütün çalışanlar için güvenli çalışma ortamlarının oluşturulması (SKA 8.8)
- 2030’a kadar istihdam oluşturan, yerel kültür ve ürünlerini teşvik eden sürdürülebilir turizmin desteklenmesi için politikalar oluşturulması ve uygulanması (SKA 8.9)
9- SANAYİ, YENİLİKÇİLİK VE ALTYAPI
(Dirençli Altyapıların İnşası, Kapsayıcı ve Sürdürülebilir Sanayileşmenin Desteklenmesi ve Yenilikçiliğin Güçlendirilmesi):
Bölgesel yönetimler ve büyükşehir yönetimleri, kentsel alanlara hizmet etmek ve bu bölgeleri çevre bölgelere bağlayacak altyapıların sunumunda ve devamlılığında önemli bir role sahiptir.
Yerel yönetimler, yerel kaynakları, ihtiyaçları ve pazarları göz önünde bulundurarak, kendi yerel ekonomik kalkınma stratejileri arasına küçük ölçekli sanayiyi teşvik edebilirler.
Yerel yönetimler, bölgelerimizdeki bilişim ve haberleşme teknolojilerine erişimin yanı sıra internete erişimdeki boşlukları da tanımlayarak, kütüphane ve benzeri kamusal alanlarda hizmet sunumu gibi faaliyetlerle bu boşlukları kapatacak köprüler oluşturabilirler.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- Herkes için uygun fiyatlı ve eşitliğe dayalı ekonomik kalkınmayı ve insanların esenliğini desteklemek için bölgesel ve sınırlar arası altyapıyı kapsayan kaliteli, güvenilir, sürdürülebilir ve dayanıklı altyapıların oluşturulması (SKA 9.1)
- Özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki küçük ölçekli sanayi işletmelerinin ve diğer işletmelerin uygun koşullu krediyi de kapsayan finansal hizmetlere erişimlerinin ve değer zincirlerine ve piyasalara entegrasyonlarının artırılması (SKA 9.3)
- Bilgi ve haberleşme teknolojilerine erişimin önemli ölçüde artırılması ve 2020 yılına kadar en az gelişmiş ülkelerde evrensel ve uygun maliyetli internet erişiminin sağlanmasına yönelik çalışmaların yürütülmesi (SKA 9.c)
10- EŞİTSİZLİKLERİN AZALTILMASI
(Ülkelerin Kendi İçlerinde ve Aralarındaki Eşitsizliğin Azaltılması):
Yerel yönetimler ülkelerdeki eşitsizliklerin azaltılması konusunda anahtar bir role sahiptirler. Yerel kaynakların en yoksul bölgelerdeki yerel yönetimlere yönlendirilmesi, yoksulluk ve dışlanmanın tanımlanması ve mücadele edilmesi hayati önem taşımaktadır.
Yerel yönetimlerin, yerel düzeyde siyasal katılım ile ilgili özel bir rolü vardır. Azınlıkların ve geçmişten bu yana düşük temsiliyete sahip grupların kamusal karar alma süreçlerine ve kamusal görevlerde yer almak üzere ilgili pozisyonların seçimlerine katılımları yerel yönetimler tarafından teşvik edilebilir.
Yerel yönetimler ayrıca kendi kurumlarında, faaliyetlerinde, mal ve hizmet tedarik koşullarında eşitlik ilkesini gözeterek, ayrımcılık karşıtı uygulamalarla örnek teşkil edebilirler. Ayrıca kamu hizmetlerinin ayrımcılık yapılmadan sunulması, yerel yönetimlerin bir diğer sorumluluğudur.
Yerel yönetimler ayrıca mali politikalarına dereceli vergilendirmeyi dahil edebilir ve bölgelerindeki yoksul hanelerin iş fırsatlarını ve gelirlerini artırmaya yönelik yerel bütçeler oluşturabilirler.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2030’a kadar nüfusun tabandaki %40’ı içinde bulunan kesimine ait gelirin ulusal ortalamadan daha yüksek bir oranda, devamlı olarak artmasının ve bu artışın sürdürülebilirliğinin sağlanması (SKA 10.1)
- 2030’a kadar yaşa, cinsiyete, engellilik durumuna, ırka, etnik kökene, dine, ekonomik ya da başka bir statüye bakılmaksızın herkesin güçlendirilmesi ve sosyal, ekonomik ve siyasi açıdan kapsayıcılığın desteklenmesi (SKA 10.2)
- Ayrımcılığa dayalı yasaların, politikaların ve uygulamaların ortadan kaldırılması ve bu bağlamda uygun mevzuatın, politikaların ve eylemlerin desteklenmesi yoluyla eşit fırsatların sunulması ve eşitsizliklerin azaltılması (SKA 10.3)
- Özellikle mali politikalar, ücret ve sosyal koruma politikaları olmak üzere, politikaların benimsenmesi ve eşitliğin giderek daha çok sağlanması (SKA 10.4)
- Planlı ve iyi yönetilen göç politikalarının uygulanması ile insanların sistemli, güvenli, düzenli ve sorumlu göç hareketlerinin ve yer değiştirmelerinin kolaylaştırılması (SKA 10.7)
11- SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİR VE YAŞAM ALANLARI
(Şehirlerin ve İnsan Yerleşimlerinin Kapsayıcı, Güvenli, Dayanıklı ve Sürdürülebilir Hale Getirilmesi):
Bu hedef, 2015 sonrası gündemin üzerimize düşen kısmını gerçekleştirebilmemiz için belediye başkanlarını ve şehir yönetimlerini göreve çağırmaktadır.
Güney yarım küredeki birçok şehrin hızlı kentleşmesi, gecekonduların artmasına yol açmıştır. Şehir yönetimleri, yoksul mahallelerin büyümesini önleyici stratejik kentleşme planları hazırlamalı ve bu mahallelerdeki koşulları iyileştirmek ve temel hizmetlere erişimi kolaylaştırmak için mahalle sakinleri ile iş birliği içinde hareket etmelidirler. Dünyanın en zengin şehirlerinde bile düşük maliyetli konutlara erişim sorunu yaşanmaktadır. Şehir yönetimleri arazi ve konut pazarlarını denetlemeli ve en yoksul sakinlerinin konut haklarını güvence altına almalıdır.
Şehir yönetimleri yol güvenliğini artırmak ve emisyon miktarlarını azaltmak için kentsel alanlarda toplu taşımayı teşvik etmelidir. Aynı zamanda yerel yönetimlerin bir diğer görevi de vatandaşlara parklar, meydanlar ve bahçeler gibi güvenli ve yeşil kamusal alanlar sağlamaktır.
Hızlı küresel kentleşme bağlamında, kentsel yayılmanın ve ayrışmanın önlenmesi, şehirdeki karbon emisyonlarının azaltılması için katılımcı kentsel planlama her zamankinden daha fazla önemlidir. Yeniden kullanım ve geri dönüşüm odaklı sürdürülebilir katı atık yönetimi, şehirlerin çevresel etkilerinin azaltılmasında da hayati önem taşımaktadır.
Birçok şehir zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Soyut ve somut kentsel kültürel mirasların belirlenmesi, tanımlanması ve gelecek nesiller için korunması yerel yönetimlerin asli görevleri arasındadır.
Özellikle kıyıda yer alanlar başta olmak üzere birçok şehir, iklim değişikliğinin etkilerini yaşamaktadır. Yerel yönetimler tarafından, iklim değişikliği etkilerinin azaltılmasına yönelik faaliyetlerin yürütülmesi ve bölgelerinde yaşayan en kırılgan durumdaki grupların doğal afetlerin etkilerinden korunması için harekete geçmeleri hayati bir önem taşımaktadır.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2030’a kadar herkesin yeterli, güvenli ve uygun fiyatlı konutlara ve temel hizmetlere erişiminin sağlanması ve gecekondu mahallelerinin iyileştirilmesi (SKA 11.1)
- 2030’a kadar özellikle kırılgan durumda olan kişilerin, kadınların, çocukların, engellilerin ve yaşlıların ihtiyaçlarına özel önem gösterilerek, yol güvenliğinin geliştirilmesi, özellikle toplu taşıma sisteminin geliştirilmesi ile herkesin güvenli, uygun fiyatlı, erişilebilir ve sürdürülebilir ulaşım sistemlerine erişiminin sağlanması (SKA 11.2)
- 2030’a kadar bütün ülkelerde kapsayıcı ve sürdürülebilir kentleşmenin geliştirilmesi ve katılımcı, entegre ve sürdürülebilir insan yerleşimlerinin planlanması ve yönetilmesi için kapasitenin güçlendirilmesi (SKA 11.3)
- Dünyanın kültürel ve doğal miraslarının korunmasına yönelik çabaların artırılması (SKA 11.4)
- 2030’a kadar yoksulların ve kırılgan durumdaki insanların korunması temel alınarak su ile ilgili olanları da kapsayan afetler nedeni ile küresel gayrisafi yurtiçi hasıla ile ilgili ekonomik kayıpların önemli oranda düşürülmesi, ölümlerin ve bu afetlerden etkilenen insan sayısının önemli ölçüde azaltılması (SKA 11.5)
- 2030’a kadar hava kalitesine ve belediye atık yönetimi ve diğer atık yönetimlerine özel önem gösterilerek kentlerin kişi başına düşen olumsuz çevresel etkilerinin azaltılması (SKA 11.6)
- 2030’a kadar özellikle kadınlar, çocuklar, yaşlılar ve engellilerin güvenli, kapsayıcı ve erişilebilir yeşil alanlara ve kamusal alanlara evrensel erişimlerinin güvence altına alınması (SKA 11.7)
- Ulusal ve bölgesel kalkınma planlarını güçlendirerek kentsel, kent çevresindeki ve kırsal alanlar arasındaki olumlu ekonomik, sosyal ve çevresel bağlantıların desteklenmesi (SKA 11.a)
- 2020’ye kadar kapsama, kaynak etkinliği, iklim değişikliğine uyum ve afetlere karşı dayanıklılık konularına yönelik entegre politikaları benimseyen ve uygulayan şehirlerin ve insan yerleşimlerinin sayısının önemli ölçüde artırılması ve 2015-2030 Sendai Afet Riskini Azaltma Çerçeve Eylem Planı doğrultusunda bütüncül bir afet risk yönetiminin her düzeyde geliştirilmesi ve uygulanması (SKA 11.b)
- En az gelişmiş ülkelerin finansal ve teknik yardım aracılığı ile yerel malzemeler kullanarak sürdürülebilir ve dayanıklı binalar inşa etmelerinin desteklenmesi (SKA 11.c)
12- SORUMLU TÜKETİM VE ÜRETİM
(Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Kalıplarının Güvence Altına Alınması):
Yerel ve bölgesel yönetimler arazi yönetimi, altyapı, kentsel planlama, eğitim ve kamusal pazarlar vasıtası ile kısa tedarik zincirlerine destek olup ulaşım ve karbon salınımı sorunlarının çözülmesine katkıda bulunabilirler.
Yerel yönetimler sürdürülebilir su/enerji üretim ve tüketimini, kentsel planlama ve birim fiyat farklılaştırma mekanizmaları gibi birçok araç vasıtasıyla destekleyebilirler. Mal ve hizmet tüketicileri olarak yerel yönetimler, ayrıca olası tedarikçilerin atık ve karbon salınım oranlarını göz önünde bulunduran tedarik koşulları benimseyebilirler.
Halka en yakın yönetim birimleri olarak yerel yönetimler, sürdürülebilir üretim ve tüketim alışkanlıklarının önemi hakkında farkındalık oluşturmak ve vatandaşları kendi çevresel ayak izlerini azaltmalarına yardımcı olacak bilgi ve araçlarla donatma noktasında etkili olabilecek yerlerdir.
Yerel ve bölgesel yönetimler, yetki alanlarındaki turizm faaliyetlerinin etkilerinin gözlemlenmesi ve bu faaliyetlerin atık ve karbon salınım oranlarını artırmadan istihdam olanağı sağlaması ve kültürün tanıtılmasını sağladığından emin olmalarına yardımcı olacak araçların geliştirilmesi ve benimsenmesinde kilit ortaklar olmalıdır.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2030’a kadar doğal kaynakların sürdürülebilir yönetiminin ve etkin kullanımının sağlanması (SKA 12.2)
- 2030’a kadar perakende ve tüketici düzeylerinde kişi başına düşen küresel gıda atığının yarıya indirilmesi ve hasat sonrası kayıplar dahil üretimdeki ve tedarik zincirlerindeki gıda kayıplarının azaltılması (SKA 12.3)
- 2020’ye kadar üzerinde anlaşmaya varılan uluslararası çerçevelere uygun olarak kimyasalların ve tüm atıkların yaşam döngüleri boyunca çevresel olarak sağlam biçimde yönetilmesinin sağlanması, bu kimyasalların ve atıkların insan sağlığı ve çevre üzerindeki olumsuz etkilerini en aza indirgemek için havaya, suya ve toprağa karışmalarının önemli ölçüde azaltılması (SKA 12.4)
- 2030’a kadar önleme, azaltma, geri dönüşüm ve tekrar kullanma yoluyla katı atık üretiminin önemli ölçüde azaltılması (SKA 12.5)
- Ulusal politikalar ve önceliklerle uyumlu, sürdürülebilir kamu ihalelerinin teşvik edilmesi (SKA 12.7)
- 2030’a kadar her yerde herkesin sürdürülebilir kalkınma ile bilgi ve farkındalık edinmesinin ve doğa ile uyum içinde bir yaşam sürmesinin güvence altına alınması (SKA 12.8)
- İstihdam oluşturan, yerel kültürü ve yerel ürünleri teşvik eden sürdürülebilir bir turizm için sürdürülebilir kalkınma etkilerini denetlemeye olanak sağlayan araçların geliştirilmesi ve uygulanması (SKA 12.b)
13- İKLİM EYLEMİ
(İklim Değişikliği ve Etkileriyle Mücadele Konusunda Acilen Eyleme Geçilmesi):
Başta şehirlerdekiler olmak üzere, yerel ve bölgesel yönetimler genelde iklim değişikliğinin etkilerine karşı yürütülen çabaların en ön safında yer alırlar.
Toplulukların, özellikle kırılgan grupların korunabilmesi için, yerel yönetimlerin iklim değişikliğinden kaynaklanan tehlikeler ve doğal afetlerle başa çıkma kapasitelerinin güçlendirilmesi gerekmektedir.
İklim değişikliğinin etkilerine karşı tabandan başlayan faaliyetlerin ve yerel seviyede farkındalık oluşturulmasına yönelik faaliyetlerin geçmişinde tarihinde birçok yerel lider yer almaktadır.
Kırılgan durumdaki şehirlerde bulunanlar başta olmak üzere yerel yönetimlerin, şehirlerin emisyonlarını azaltmak ve çevresel travmalara karşı direnci artırmak için iklim değişikliği ile ilgili uyum sağlayıcı ve önleyici faaliyetleri şehir ve bölge planlamalarına entegre etmeleri zaruridir.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- İklim ile ilgili tehlikelere ve doğal afetlere karşı dayanıklılığın ve uyum kapasitesinin bütün ülkelerde güçlendirilmesi (SKA 13.1)
- İklim değişikliği azaltım, iklim değişikliğine uyum, etkinin azaltılması ve erken uyarı konularında eğitimin, farkındalık oluşturmanın ve insani, kurumsal kapasitenin geliştirilmesi (SKA 13.3)
- Kadınlara, gençlere, yerel topluluklara ve dışlanmış gruplara odaklanarak en az gelişmiş ülkelerde ve gelişmekte olan küçük ada devletlerinde iklim değişikliği ile ilgili etkili planlama ve yönetim kapasitesini artıracak mekanizmaların desteklenmesi (SKA 13.b)
14- SUDAKİ YAŞAM
(Sürdürülebilir Kalkınma için Okyanuslar, Denizler ve Deniz Kaynaklarının Korunması ve Sürdürülebilir Kullanımı):
Okyanus kirliliğinin yaklaşık %80’i hem kıyı bölgelerinde hem de iç bölgelerdeki kara bazlı faaliyetlerden kaynaklanmaktadır.
Dünyanın en büyük şehirlerinden birçoğu kıyı şeridinde yer almakta ve birçok kıyı şehri kanalizasyon, endüstriyel sıvı atık ve diğer atıksuları kendilerini çevreleyen denizlere boşaltmaktadır.
Fakat okyanusların ve denizlerin korunması sadece kıyı şehirlerinin sorumluluğu değildir. Kanalizasyon veya endüstriyel atıkların nehirlere dökülmesi gibi sonuçlar meydana getiren nehir havzaları yakınlarındaki her faaliyet, okyanuslar üzerinde etkilere sebep olacaktır.
Dünya genelinde, kentsel alanlardan gelen kanalizasyonun üçte ikisi göllere, nehirlere ve kıyı sularına işlenmeden boşaltılmaktadır. Kentsel temizlik ve katı atık yönetimiyle birlikte bölgesel seviyede belediyeler arası iş birlikleri de kıyı şeridi kirliliğinin azaltılması için etkili araçlardandır.
Kıyı şehirleri, kıyıların uygun olmayan bölgelerinde yapılaşmayı önlemek için uygun planlama ve yapılaşma düzenlemelerinde bulunmalıdırlar.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2025’e kadar özellikle kara bazlı aktiviteler başta olmak üzere deniz çöpü ve gıda atıklarının dökülmesinden kaynaklanan su kirliliği de dahil deniz kirliliğinin tüm biçimlerinin önlenmesi ve önemli ölçüde azaltılması (SKA 14.1)
- 2020’ye kadar önemli olumsuz etkilerden kaçınmak için dirençliliğin güçlendirilmesi de dahil olmak üzere deniz ve kıyı ekosistemlerinin sürdürülebilir biçimde yönetilmesi, korunması ve sağlıklı üretken okyanuslara sahip olmak için okyanusların eski haline dönüştürülmesine yönelik harekete geçilmesi (SKA 14.2)
- 2020’ye kadar kıyı ve deniz alanlarının en az %10’unun ulusal ve uluslararası hukuka uygun biçimde ve mevcut en güncel bilimsel bilgilere dayanarak korunması (SKA 14.5)
- Küçük ölçekli balıkçıların deniz kaynaklarına ve piyasalarına erişimlerinin sağlanması (SKA 14.b)
15- KARASAL YAŞAM
(Karasal Ekosistemlerin Sürdürülebilir Kullanımının Korunması, Geliştirilmesi ve Desteklenmesi, Ormanların Sürdürülebilir Yönetimi, Çölleşme ile Mücadele, Karasal Bozulmanın Durdurulması ve İyileştirilmesi ve Biyoçeşitlilik Kaybının Engellenmesi):
Yerel yönetimlerin -özellikle su, sıhhi tesisat ve katı atık yönetimi başta olmak üzere- hizmet sağlayıcılık rolleri, bölgelerindeki nüfusta davranışsal değişiklikleri güdümleme yetileriyle birlikte, onları doğal kaynak ve habitatların korunması için önemli bir konuma yerleştirmiştir.
Bu konumları yerel yönetimlere özel sektör ve yerel seviyede karmaşık entegre su kaynakları yönetiminin sağlanması için elzem olan özel sektör ve topluluk arasındaki iş birliklerini koordine etme fırsatını tanımaktadır.
Yerel ve bölgesel yönetimler, biyoçeşitliliğin korunması konusunun kentsel planlama ve kalkınma politikalarının önemli bir parçası haline gelmesini sağlamalıdır. Yerel bilgi birikimleri, sahada “kirleten öder” prensibinin benimsenmesini kolaylaştırabilir.
Biyoçeşitliliğin korunması çoğunlukla belediyeler arasında -örneğin, sınırötesi, biyoçeşitlilik ve vahşi yaşam koridorlarının oluşturulmasında- iş birliği gerektirmektedir.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- 2020’ye kadar özellikle ormanlarda, sulak alanlarda, dağlarda ve kurak alanlardaki karasal ve iç tatlı su ekosistemlerinin uluslararası anlaşmalardan doğan yükümlülükler doğrultusunda korunmasının, eski haline getirilmesinin ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması (SKA 15.1)
- 2020’ye kadar her tür ormanın sürdürülebilir yönetiminin sağlanmasının desteklenmesi, ormansızlaşmanın sona erdirilmesi, tahrip edilmiş ormanların eski haline döndürülmesi, ağaçlandırma ve yeniden ormanlaştırmanın küresel olarak önemli ölçüde artırılması (SKA 15.2)
- Doğal habitatların bozulmasını azaltmak için acil ve kararlı biçimde harekete geçilmesi, biyoçeşitlilik kaybının durdurulması ve 2020’ye kadar yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olan türlerin korunması ve nesillerinin tükenmesinin engellenmesi (SKA 15.5)
- 2020’ye kadar ekosistem ve biyoçeşitlilik değerlerinin ulusal ve yerel planlamalara, kalkınma süreçlerine, yoksulluğun azaltılmasına ilişkin stratejilere ve raporlara entegre edilmesi (SKA 15.9)
- Sürdürülebilir orman yönetimini her düzeyde finanse etmek için bütün kaynaklardan elde edilen imkanların seferber edilmesi ve gelişmekte olan ülkelere koruma ve yeniden ormanlaştırmayı da kapsayan bu tür bir yönetim geliştirmeleri için yeterli teşvikin sunulması (SKA 15.b)
16- BARIŞ, ADALET VE GÜÇLÜ KURUMLAR
(Sürdürülebilir Kalkınma için Barışçıl ve Kapsayıcı Toplumların Desteklenmesi, Herkes için Adalete Erişimin Sağlanması ve Her Düzeyde Etkili, Hesap Verebilir ve Kapsayıcı Kurumların İnşası):
Bu hedef, yerel yönetimlerin vatandaşlara daha etkili ve hesap verebilir kuruluşlar olmaları için çağrı yapmaktadır. Hedefin gerçekleştirilebilmesi için, yerel yönetimlerin halkın bilgiye erişimini artırması ve yolsuzlukla mücadelesi zaruridir.
Yerel yönetimler onlarca yıldır katılımcı bütçeleme ve planlama süreçleri gibi yeni katılımcı karar alma biçimlerini deneyimlemede öncü rol üstlenmişlerdir. Bu hedefe ulaşılması, yerel yönetimler tarafından bu çabaların genişletilmesi ve hiçbir grubu ötekileştirmeksizin tüm mevcut topluluklara karşı daha duyarlı olunmasını gerektirmektedir.
Giderek kentleşen bir dünyada, küresel barış ve güvenlik yolunda kentsel alanlarda şiddetin azaltılması, gün geçtikçe daha da fazla önem kazanacaktır.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- Her yerde, şiddetin her biçimini ve şiddete dayalı ölümlerin oranını önemli derecede azaltmak (SKA 16.1)
- Yolsuzluk ve rüşveti her biçimiyle büyük ölçüde azaltılması (SKA 16.5)
- Her düzeydeki her kurumun şeffaflığının, verimliliğinin ve hesap verebilirliğinin artırılması (SKA 16.6)
- Her seviyede kapsayıcı, duyarlı, katılımcı ve temsili karar alma mekanizmalarının benimsenmesi (SKA 16.7)
- Halkın bilgiye erişiminin sağlanması, ulusal yasalar ve uluslararası anlaşmalar dahilinde temel haklarının korunması (SKA 16.10)
17- HEDEFLER İÇİN ORTAKLIKLAR
(Uygulama Araçlarının Güçlendirilmesi ve Sürdürülebilir Kalkınma için Küresel Ortaklıkların Canlandırılması):
Yerel vergilendirme ve gelir üretimi, sürdürülebilir kalkınma için gerekli finansmana katkıda bulunmalıdır.
Sürdürülebilir kalkınma ve yoksulluğun sonlandırılması yolunda karşılaşılan birçok soruna çözüm sunacak uyum politikaları, ancak yerel seviyede geliştirilebilir.
Yerel yönetimler, kamu kurumları, özel sektör ve sivil toplum arasındaki ortaklıkların teşvik edilmesi ve kolaylaştırılması için ideal yerlerdir.
Yerel yönetimler yaklaşık bir asırdır uluslararası belediyecilik hareketi çerçevesinde birbirleriyle iş birliği halindedir; ki bu da yerel yönetimlerin uluslararası masada yer almaya hazır olduklarının habercisi sayılabilir.
Güvenilir yerel verilerin mevcudiyeti, alt ulusal seviyede ilerleme seviyelerindeki farklılıkların gözlenmesi ve kaynakların hiçbir bireyin göz ardı edilmeden kullanılması için önemli araçlardır.
Yerel Yönetimlerle İlgili Alt Hedefler
- Vergi ve diğer gelirlerin toplama yetisinin güçlendirilmesi için gelişmekte olan ülkelere uluslararası destek sağlanması yolu ile yurt içi kaynak seferberliğinin güçlendirilmesi (SKA 17.1)
- Sürdürülebilir kalkınma için politika tutarlılığının geliştirilmesi (SKA 17.14)
- Başta gelişmekte olan ülkeler olmak üzere, tüm ülkelerin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşabilmeleri için ihtiyaç duydukları bilgi, uzmanlık, teknoloji ve finansal kaynakları seferber eden ve paylaşan çok paydaşlı ortaklıklar tarafından tamamlanan Sürdürülebilir Kalkınma İçin Küresel Ortaklıkların çoğaltılması (SKA 17.16)
- Ortaklıkların deneyim ve kaynak sağlama stratejileri paydasına dayanan kamu, kamu-özel ve sivil toplum ortaklıklarının teşvik edilmesi ve desteklenmesi (SKA 17.17)
- 2020’ye kadar gelir, yaş, ırk, etnik köken, göçmenlik durumu, engellilik, coğrafi konum ve ulusal bağlamlardaki ilgili diğer niteliklere göre ayrılan kaliteli, zamanlı ve güvenilir verilerin elde edilebilirliğini büyük ölçüde artırmak için en az gelişmiş ülkeleri ve gelişmekte olan küçük ada devletlerini kapsayan gelişmekte olan ülkelere verilen kapasite geliştirme desteğinin artırılması (SKA 17.18)
- 2030’a kadar gayrisafi yurtiçi hasılayı tamamlayıcı nitelikteki sürdürülebilir kalkınmanın ilerletilmesine yönelik önlemlerin geliştirilmesi için mevcut girişimlerin üzerine eklemeler yapılması ve gelişmekte olan ülkelerde istatistiki kapasite geliştirme çabalarının desteklenmesi (SKA 17.19)
ÖNEMLİ HUSUSLAR
Farkındalığı Arttırma:
- SKA’nı Politika Çerçevelerine eklemlemek
- Farkındalık arttırma ve iletişim kampanyaları yürütmek
- Geleneksel ve sosyal medya yoluyla toplumun tüm kesimlerine ulaşmak
- Kadın-Erkek Fırsat Eşitliği boyutunu eklemek
Yerel Yönetimleri İçerme
- Ulusal SKA stratejilerinin tanımlanması süreçlerine dahil olmak
- Yerel yönetimlerin kaygı ve ihtiyaçlarına yer veren ulusal stratejilerin oluşmasına destek olmak
- Farklı paydaşlardan yerel yönetimlerin elini güçlendirecek deliller toplamak
- Yerinden yönetimi ve iyi yönetişimi mümkün kılacak bir ortamı ulusal seviyede savunmak
- Çok seviyeli ve çok paydaşlı ortaklıkları daha iyi iş birliği imkanları için desteklemek
Uygulama ve Örnek Olma
- SKA’nı dikkate alan ve yerel şartlar, ihtiyaçlar ve kaynaklara dayalı öncelik alanları oluşturmak
- Mevcut plan ve programları analiz ederek ihtiyaçları tanımlamak
- SKA öncelikli alanlarını uygulamak için gerekli eylem ve kaynakları tanımlamak
- Yerelde tüm paydaşları dahil edip sahiplenmeyi güçlendirmek
- Yerel yönetimlerin insan kaynaklarını desteklemek, teknik ve finansal altyapılarını güçlendirmek
- Üyeler arasında iyi örnek uygulamalarını yaymak
- Yerelde ortaklıkları ve etkili kalkınma iş birliklerini desteklemek
İzleme ve Değerlendirme
- Yerelden veri toplayıp izlemek ve analiz etmek
- Bölgesel farklılıkları dikkate alan ve yerele uygun göstergeler geliştirmek
- Ulusal seviyede yapılan SKA izleme ve değerlendirme süreçlerine katılmak
- Yerel yönetimlerin ve diğer paydaşların ulusal seviyede yapılan SKA izleme ve değerlendirme süreçlerine katılımını desteklemek
- Yerel yönetimlerin veri toplama, izleme ve analiz etme imkanlarını desteklemek
Ortak Anlayış Oluşturma
Birbirileriyle aynı amaç doğrultusunda hareket eden yerel yönetimler, devlet kurumları ve merkezi idare arasında ortak bir bilinç oluşturarak SKA’nın yerelde uygulamasının kolaylaştırılması, iyi örneklerin doğru biçimde yerel yönetimler arası artırılmasına katkıda bulunulmalıdır.
SKA RAPORLAMA SÜRECİ
Gönüllü Ulusal Gözden Geçirme (VNR)
2030 Sürdürülebilir Kalkınma Gündemi, BM’ye üye ülkelerin SKA ile ilgili ulusal ve yerel seviyede ne durumda olduklarını tespit amacıyla düzenli aralıklarla bir takip ve değerlendirme mekanizması olan VNR’ları hazırlamalarını teşvik etmektedir. VNR’lar tecrübe paylaşımına ortam hazırlayarak SKA’nın uygulanmasını hızlandırmayı amaçlamaktadır. Ülkeler tarafından gönüllü olarak hazırlanan raporlar SKA’nın takip ve değerlendirmesinden sorumlu bir BM platformu olan Yüksek Düzeyli Siyasi Forum’da (HLPF) sunulmaktadır.
Ülkemiz, ilki 2016 yılında ikincisi ise 2019 yılında olmak üzere bugüne kadar iki kere HLPF’de VLR sunumu gerçekleştirmiştir. 2019 raporunda yerel yönetimlere ait bir başlığa da yer veren Türkiye bunun yapan birkaç ülkeden biri olmuştur.
Gönüllü Yerel Değerlendirme (VLR)
2030 Gündemi hükümetler arası bir anlaşma olmasına ve HLPF’nin açıkça BM üye devletlerinin ulusal ilerlemelerini sergilemeleri için tasarlanmış bir kurumsal çerçeve olmasına rağmen, SKA ulus altı hükümet düzeyini büyük ölçüde etkilemektedir.
Genel olarak, Amaçlar’ın 169 hedefinin en az %65’inin “yerel kentsel paydaşlara uygulama sürecinde açık bir yetki ve rol atanmaması durumunda” ulaşılamayacağı belirtilmektedir.” Daha da önemlisi, Amaçlar oldukça çapraz, karmaşık ve kapsayıcı olduğundan, bir bütün olarak ulus altı düzey yönetişim mekanizmaları ile -yerel ve bölgesel yönetimler, topluluklar, bölgeler ve diğer tüm yerel paydaşlar- bir bütün olarak, ulusal politikanın 2030 Gündemi ile gerçekten uyumlu olması için oluşturulmuştur. Pek çok ülkede, ulusal hükümetlerin girdileri üzerine inşa edilen bu siyasi çerçeve, bilgi toplamak, SKA’nın uygulanması ve Gündem’in başarıya ulaşması için yerel ve bölgesel hükümetlerin neler yaptığını izlemek ve buna katkı sağlamak için açık bir sistem veya mekanizmaya sahip değildi.
VLR’ler ilk olarak bu boşluğu doldurmak için, yerel ve bölgesel yönetimlerin bağlılığını gösteren bir araç olarak ortaya çıktı. Buna göre, SKA çerçevesinin başlangıcından bu yana, UCLG ve Global Taskforce tarafından HLPF’ye yıllık olarak sunulan raporlar, yerel ve bölgesel yönetimlerin uygulama, bilinçlendirme, eğitim ve koalisyon oluşturma konularında ön saflarda yer aldığını açıkça göstermektedir. BM önderliğindeki süreç tarafından imkansız veya güvenilmez olarak onaylanan ulusal raporlama olmadan veri üretebildiler. VLR’ler, yerel ve bölgesel yönetimlerin ulusal düzeyde sağlanan bilgileri (dikey olarak) tamamlamasına izin verir. Ayrıca, SKA çerçevesini ve söylemini destekleyen topluluk duygusunu, ortak kaderi ve sahiplenmeyi güçlendirerek (yatay olarak) diğer yerel ve bölgesel yönetimlerle karşılıklı olarak paylaşımda bulunmalarına ve birbirlerinden öğrenmelerine olanak tanır.
UN-Habitat resmi web sayfasından Gönüllü Yerel Değerlendirme raporlarına ulaşmak için tıklayınız.
VLR HAZIRLAMIŞ BELEDİYELERİMİZ VE BİRLİKLERİ
- Marmara Belediyeler Birliği
- İzmir Büyükşehir Belediyesi
- Sultanbeyli Belediyesi
- Karatay Belediyesi
- Avcılar Belediyesi
- Fatih Belediyesi
SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA AMAÇLARI KAPSAMINA GİREN ÇALIŞMALAR / PROJELER
Belediyelerimizin SKA'lar kapsamında yaptığı çalışmaların tek elde toplanması, düzenli aralıklarla raporlaştırılması, haritalandırma çalışmalarının yapılması ve gerektiğinde Gönüllü Ülke Değerlendirmelerine (VNR) eklenmesi hedeflenmektedir.
Bu kapsamda hazırlanan form bağlantısı için tıklayınız.
Birleşmiş Milletler Türkiye web sayfası üzerinden SKA'lar ile ilgili diğer çalışmalara buradan ulaşabilirsiniz.